آنالیز: گواردیولا چگونه نیمار و امباپه را متوقف خواهد کرد؟

هفت‌یک- وقتی پاری‌سن‌ژرمن در ابتدای سال جاری میلادی مائوریسیو پوچیتینو را به خدمت گرفت، بسیاری در این باره کنجکاو بودند که آیا نیمار و کیلیان امباپه قادر به بازی در سبک پرانرژی، پرسینگ از جلوی میدان و بدون مالکیت توپ این مربی آرژانتینی هستند یا خیر.

هرچند این سوال هرگز واقعا مطرح نشد. بحث اصلی در این باره بود که پوچتینو چطور سبکش را تغییر خواهد داد تا برای برآورده کردن توقعات دو بازیکنی که گرانقیمت‌ترین فوتبالیست‌های جهان هستند، مناسب باشد. پیروزی پی‌اس‌جی در مجموع دو دیدار رفت و برگشت مرحله یک چهارم نهایی برابر بایرن مونیخ نشان داد که پوچتینو مجبور شده مجوزهایی را به نیمار و امباپه بدهد. پی‌اس‌جی در زمان‌های بسیاری با هَشت بازیکن دفاع می‌کرد و نیمار و امباپه روی حمله متمرکز بودند.

پی‌اس‌جی از آن مرحله صعود کرد، هرچند این اتفاق با خوش‌شانسی همراه بود چرا که بایرن موقعیت‌های بسیاری را در غیاب روبرت لواندوفسکی به هدر داد. و اما پوچتینو هنوز می‌توانست مدعی شود که برداشتن بار دفاعی از روی شانه‌های فوق ستاره‌هایش جواب داده؛ چون آنها در ضدحملات بسیار ویرانگر ظاهر شدند.

نگاهی دقیق به فلسفه مربیگری پوچتینو؛ از بازی منطقه‌ای تا انرژی جهانی

هفت‌یک- همه چیز با یک ایده شروع شد. مارکینیوس پاس را قطع و رو به عقب با کیلور ناواس بازی کرد. ناواس از سوی لیونل مسی تحت فشار بود و توپ را به ادریسا گه‌یه پاس داد و او رو به عقب با مارکینیوس بازی کرد و او هم توپ را به جلو برای مارکو […]

ترس پپ گواردیولا از ضدحملات حریفان، دلیل اصلی بیشتر سیر تکاملی تاکتیکی او در طول یک دهه گذشته بوده؛ هرچند تیم منچسترسیتی او هنوز در برابر این حملات آسیب پذیر است- آخرین آن در شکست برابر چلسی در نیمه‌نهایی جام حذفی دیده شد. شنیدن این حرف از گواردیولا که چلسی “به جز ضدحملات” موقعیت زیادی در آن بازی ایجاد نکرد، عجیب بود؛ با توجه به این که این موقعیت‌ها بخش زیادی از فکر او را به خود مشغول کرده است. او نمی‌تواند برابر پی‌اس‌جی اینطور فکر کند؛ هرچند بعید است که ترکیب اصلی و سیستم سیتی خصوصا در پست مدافع کناری مشابه آن دیدار باشد. احتمال حضور بنجامین مندی ضعیف است و ژوائو کانسلو نیز ممکن است غایب باشد.

سیتی در طول این فصل تنها یک گل روی “ضدحملات سریع” (براساس تعریف سایت Opta) و با هدف ایجاد موقعیت تک‌به‌تک یا دو به تک با دروازه‌بان در لیگ قهرمانان و لیگ برتر دریافت کرده که برابر تاتنهام در ماه نووامبر بوده است. این شامل گل‌های دریافتی از لسترسیتی در هفته‌های آغازین فصل نیست اما سیتی از آن زمان به شکل دراماتیکی پیشرفت کرده است. پس سیتی چطور حملات انفجاری نیمار و امباپه را متوقف خواهد کرد؟

***

اول از همه، سلاح مهم آنها علیه ضدحملات این است که در وهله اول توپ را حفظ کنند.

گواردیولا پس از قهرمانی در فصل 18- 2017 در برنامه ویژه اسکای اسپرت گفت:” وقتی پاس‌ها کوتاه‌تر هستند را دوست دارم. چون پاس‌های کمتری از دست می‌روند و وقتی توپ را با ارسال پاس سه‌متری از دست می‌دهی، روند تغییر شرایط (برای پرس بلافاصله پس از لو رفتن توپ) همیشه کوتاه‌تر است و باز پس گیری توپ آسان‌تر است.

وقتی در مسافتی طولانی هستی و توپ را از دست می‌دهی و فاصله بسیار زیاد است، نمی‌توانی آن را کنترل کنی… و به همین دلیل تنظیم کردن حرکات بین بازیکنان مهم است چون توپ حرکت می‌کند و آنها حرکت می‌کنند. وقتی توپ را از دست می‌دهی باید در جایگاه درست باشی تا (از ضد حملات انفجاری) جلوگیری کنی… هر ضد حمله یک گل برای آنهاست.”

پس از پیروزی برابر دورتموند در مرحله یک چهارم نهایی، گواردیولا توضیح داد که چرا با این ترکیب پا به میدان گذاشت:” این‌ها بازیکنانی هستند که توانایی حفظ توپ را دارند. تیمی مانند بروسیا دورتموند در انتظار فرصت ضدحمله می‌ماند، اگر توپ را در موقعیتی آسان از دست بدهی، همیشه به مشکل خواهی خورد. ما بارها حرف زدیم، مجبور بودیم برای بازپس‌گیری توپ در سریع‌ترین زمان ممکن و در نزدیکی محوطه جریمه آنها اقدام کنیم… این به سه هافبک دفاعی تنومند یا با توان بدنی بالا مربوط نیست. چیزی که باعث شد تیم تعادل خوبی داشته و منسجم باشد کاری است که ما با توپ انجام می‌دهیم.”

جاگیری دفاعی سیتی در هنگام حمله، به قطع کردن پاس‌های احتمالی برای فرار یا پوشش “فضاهای باز”ی که حریف ممکن است در صورت لو رفتن توپ از آنها نفوذ کند، کمک می‌کند. همچنین این واقعیت ساده که آنها شدیدا روی کار با توپ در پست‌های کناری تمرکز دارند (استفاده از وینگر، مدافع کناری، هافبک دفاعی یا هافبک هجومی، برای مثال در عکس زیر) به این معناست که اگر آنها مالکیت توپ را از دست دهند، حریف سپس تنها می‌تواند مستقیم از کنار میدان پیش برود که باعث کاهش فضا می‌شود و سیتی از آن چهار بازیکن در این پست استفاده می‌کند تا به هر شکل سریعا توپ را پس بگیرد.

هدف سیتی داشتن یک مدافع اضافه برای پوشش‌دهی مهاجم(های) حریف است و هافبک دفاعی‌های عمقی و مدافعان کناری آنها خود را در موقعیتی قرار می‌دهند که به هافبک‌های هجومی حریف که اکثرا در پی شکل‌دهی ضدحمله هستند، نزدیک باشند.

سیتی این فصل عموما سه مدافع را در خط دفاعی به کار گرفت، یکی از مدافعان کناری وظیفه حمایت از رودری در خط میانی را بر عهده داشت و این مسئله، گزینه‌های بسیار (حتی در هنگام پیشروی مدافع کناری ) و پوشش‌دهی عالی در سراسر زمین را در اختیار آنها گذاشت.

اما این موضوع می‌تواند بسته به حریف تغییر کند و آنها برابر دورتموند در مهار ارلینگ هالند به وسیله قرار دادن او بین چهار یا حتی پنج بازیکن در ساختار دفاعی 2 – 2 یا 3- 2، با ماندن مدافعان کناری در کناره‌ها، موفق بودند.

بزرگترین تصمیم گواردیولا برای دیدار با پی‌اس‌جی این خواهد بود که در هنگام مالکیت توپ در پست‌های دفاعی از سیستم 3- 2 استفاده کند یا سیستم 2- 3 را به کار بگیرد. البته بسیاری از این موارد به جاگیری امباپه و نیمار بستگی خواهد داشت. پوچتینو شاید از آنها بخواهد در هنگام دفاع پی‌اس‌جی عقب بکشند و در پست‌های دفاعی‌تر حضور پیدا کنند تا از آشفتگی در خط میانی جلوگیری کند اما دیدار برابر بایرن نشان می‌دهد که هرچه زمان بازی پیش می‌رود، نظم دفاعی آنها نیز کاهش پیدا می‌کند.

اگر هر دوی این بازیکنان در وضعیت دفاعی خط میانی- مانند عکس زیر= حضور پیدا کنند، احتمال دارد گواردیولا از ساختار 3- 2 برای متراکم کردن فضای اطراف آنها و ممانعت از رسیدن توپ به آنها در حالی که رقیبی را در برابرشان ندارند، استفاده کند.

در صحنه گل دوم امباپه در دیدار رفت برابر بایرن، نیمار در پستی دفاعی‌تر از بازیکن فرانسوی که در جلوی میدان باقی مانده بود، حضور داشت. شاید گواردیولا در چنین موقعیتی سبک 2- 3 را ترجیح دهد تا بتواند پوشش بهتری برای کانال‌های کنار محوطه جریمه داشته و محافظی برابر سرعت بالای امباپه ایجاد کند.

در نظر گرفتن این نکته نیز مهم است که شکل استقرار مدافعان سیتی می‌تواند کار را در شرایط دشوار آسان‌تر کند. جاش بِدنَش، مربی جوانان در کریستال پالاس و آنالیزور تاکتیکی سایت The Coaches’ Voice، اخیرا مثالی از حرکت آیمریک لاپورت در دفع خطر ضدحمله انفجاری لستر را توییت کرد.

بازیکن فرانسوی در کنار میدان باقی ماند، پاسی که به پشت سرش ارسال شده بود را قطع کرد اما در عین حال عقب کشید و بدنش را در حالتی قرار داد که رو به مناطق داخلی زمین باشد که می‌توانست توپی که به میانه میدان فرستاده شده را نیز کنترل کند. او سپس از سرعتش، علاوه بر این جنبه‌های زیرکانه‌تر، استفاده کرد تا در مسیر توپ قرار گرفته و آن را از آن خود کند. این بازیکن در چنان موقعیتی خوبی قرار داشت که در واقع حریف مجبور به انجام خطا روی او شد.

این شاید جزییات کوچکی به نظر برسد اما تمام سبک گواردیولا به همین موارد بستگی دارد. علاوه بر این، هیچ حریف دیگری در دنیای فوتبال به سرعت و هوشمندی حرکات امباپه وجود ندارد و شکل استقرار مدافعان میانی سیتی در برگشت‌ها، اگر آنها می‌خواهند شانسی برای متوقف کردن حرکات سرعتی او در پشت سر داشته باشند، شاید بسیار حیاتی باشد.

امباپه به طور خاص در کانال داخلی سمت چپ محوطه جریمه بسیار خطرناک است. شاید این موضوع بدیهی به نظر برسد- ما امباپه را بازیکن دیگری در قالب تیری آنری می‌دانیم که همیشه مشتاق حمله به آن فضا و سپس فرستادن توپ به گوشه مخالف دروازه است. اما در واقعیت نفوذهای امباپه در طول سه اول حضورش در پاریس تنوع بیشتری داشت.

این جدول محل گل‌های او (به جز پنالتی‌ها) در چهار فصل در لیگ فرانسه تا اینجای کار را نشان می‌دهد. گل‌های به ثمر رسیده از دو سوی محوطه جریمه در کنار گل‌هایی که از فضاهای میانی به ثمر رسیده دسته‌بندی شده است.

مشخصا امباپه بیش از هر زمان دیگری روی فضای داخلی سمت چپ محوطه جریمه تمرکز دارد. این شاید برای سیتی خوب باشد چرا که سرعت بازگشت و پوشش دهی کایل واکر، مدافع کناری سمت راست، از تمامی دیگر مدافعان این تیم بیشتر است. او عملکرد موفقیت‌آمیزی در پست مدافع میانی سمت راست در پیروزی سیتی برابر آرسنال در اوایل فصل جاری داشت؛ خصوصا که در این کانال به خوبی با سرعت پیر امریک اوبامیانگ کنار آمد. امباپه توانایی زیرکانه و خلاقانه بیشتری از اوبامیانگ دارد اما شاید گواردیولا حرکتی مشابه در اینجا را مدنظر داشته باشد.

در همین حال نیمار تهدیدی بزرگ از نظر گلزنی و ارسال پاس گل است اما در گرفتن ضربات آزاد نیز عملکرد بسیار تاثیرگذاری به نمایش می‌گذارد. جدول زیر نشان می‌دهد که او از این نظر بهترین بازیکن اروپاست و در این فصل 35 ضربه آزاد در لیگ قهرمانان گرفته که با اختلاف از هر بازیکن دیگری بیشتر است؛ هرچند توجه به این نکته نیز مهم است که امباپه هم در بین 10 بازیکن اول قرار دارد.

این موضوع با توجه به بحث درباره خطاهای تاکتیکی منچسترسیتی در پیروزی برابر تاتنهام در فینال جام اتحادیه به شکل خاصی جذاب است؛ دیداری که در آن لاپورت برای اولین بار پس از انجام خطای تاکتیکی دوم با هیچ تنبیهی مواجه نشد. فرناندینیو نیز یکی از خطاهای همیشگی‌اش را انجام داد و با خوشحالی کارت زردی را در ازای ممانعت از ضدحمله‌ای انفجاری پذیرفت.

نیمار نه تنها در گرفتن خطا باهوش است- بلکه خجالتی از تذکر دادن به داور بابت این خطاها ندارد. او در پیروزی 1- 3 برابر منچستریونایتد در مرحله گروهی توجه‌ها را به خطاهای فِرِد، هموطنش، جلب کرد و پس از آن در نهایت به هدفش رسید و در مقطعی اینطور به نظر می‌رسید که با به کار بردن حرکاتی خصوصا وقتی برابر فِرِد قرار دارد، در تلاش است تا او را برای انجام خطای خشن دیگری وسوسه کند.

گواردیولا شاید از دیدن حضور نیمار در مناطق هجومی زمین خیلی ناراحت نشود و اطمینان داشته باشد که هافبک‌هایش با هوشمندی کافی جاگیری خواهند کرد تا از رسیدن پاس‌ها به او جلوگیری کنند- این سبک همیشگی گواردیولاست اما در برابر بازیکنی که تعداد دریبل‌هایش در 90 دقیقه بیشتر از هر بازیکن دیگری در پنج لیگ معتبر اروپایی در فصل جاری بوده، بسیار مناسب است. نیمار در هشت بازی گذشته تنها یک گل به ثمر رسانده که در جریان پیروزی 0- 5 جام حذفی برابر آنژه بوده است؛ هرچند به نظر می‌رسد که این چیزی بیشتر از اختلالی موقت نیست؛ او برابر بایرن فوق‌العاده ظاهر شد و در چندین موقعیت بدشانس بود که نتوانست گلزنی کند.

گواردیولا گاهی به “فکر کردن بیش از حد” به دیدارهای بزرگ لیگ قهرمانان و تاکید بیش از حد روی حریفان در تصمیم‌گیری‌های تاکتیکی‌اش متهم می‌شود. اما اگر فقط دو حریف در اروپا باشند که ارزش فکر کردن‌های عمیق گواردیولا را داشته باشند، احتمالا این دو، امباپه و نیمار هستند. پی‌اس‌جی از نظر انسجام قادر به شکست منچسترسیتی نیست و بعید است که بتواند عملکرد بهتری از آنها ارائه دهد اما دو مهاجم آنها باید متوقف شوند.