زلاتان و رونالدو؛ بنجامین باتن‌های سری A همچنان می‌درخشند
هفت‌یک- براهیم دیاز همیشه با دیده احترام و تحسین به زلاتان ابراهیموویچ نگاه می‌کند و دلیل آن فقط قد بلند این بازیکن سوئدی نسبت به او نیست. بازیساز ریزنقش میلان با چشمانی که برق می‌زند گفت:” او هم سن پدر من است. همه ما می‌بینیم که او چه توانایی‌هایی دارد. او همیشه سرنوشت‌ساز است. سن در فوتبال یک عدد است و او این را ثابت کرده است.” همین موضوع درباره کریستیانو رونالدو نیز صدق می‌کند. آلوارو موراتا، زوج خط حمله این ستاره پرتغالی که برنده پنج توپ طلاست، اظهار داشت:” من در حالی بزرگ شدم که بازی او را تماشا می‌کردم. این برای من باعث افتخار است. بعدها به بچه‌هایم خواهم گفت که در کنار او بازی کردم.”
ابراهیموویچ این پاییز 40 ساله شد. رونالدو هفته گذشته تولد 36 سالگی‌اش را جشن گرفت. آنها بدون شک رو به زوال نیستند. ابراهیموویچ تکرار می‌کند:” من مانند بنجامین باتن هستم”. رونالدو مدعی است که سن بیولوژیکی‌اش 25 سال است.
این دو ستاره در صدر جدول گلزنی سری A قرار دارند و برای کسب این مقام تا پایان فصل با روملو لوکاکو و همچنین چیرو ایموبیله که عنوان آقای گلی فصل قبل را در اختیار دارد، رقابت خواهند کرد. ابراهیموویچ 14 گل در 10 بازی که در ترکیب اصلی قرار داشت، به ثمر رسانده است. این بهترین فصل زندگی او است و بهتر هم می‌شد اگر پنالتی‌هایش برابر بولونیا و ورونا را از دست نمی‌داد. هیچکس در اروپا با میانگین حداقل 30 دقیقه حضور در هر بازی نسبتی بهتر از 1.43 گل در هر 90 دقیقه در حال حاضر ندارد. حتی روبرت لواندوفسکی هم چنین نسبتی را به ثبت نرسانده است (1.36 گل در هر 90 دقیقه در بوندس‌لیگا).
اگر نابغه اهل روزنگارد بتواند همین روند را حفظ کند، از نسبت 1.34 گل در هر 90 دقیقه که در فصل 16-2015 در بهترین سال حضورش در لیگ فرانسه در پاری سن ژرمن (38 گل) به ثبت رساند و پشت سر جوزپ اسکوبلار، قدیمی‌ترین دارنده عنوان بهترین گلزن تک فصل تیم فرانسوی (با 44 گل )، قرار گرفت، عبور خواهد کرد. ادینسون کاوانی، نیمار، کیلیان امباپه؛ شما این نام‌ها را می‌شناسید. جانشینان او در پی‌اس‌جی هنوز نتوانستند به رکورد او دست پیدا کنند.
ابراهیموویچ 14 گل در 10 بازی که در ترکیب اصلی قرار داشت، به ثمر رسانده است. این بهترین فصل زندگی او است و بهتر هم می‌شد اگر پنالتی‌هایش برابر بولونیا و ورونا را از دست نمی‌داد.
در حال حاضر رونالدو در کسب عنوان “کاپوکانونیره” (Capocannoniere: آقای گل سری A) از ابراهیموویچ پیش افتاده است. او تا به حال موفق به کسب عنوان آقای گلی در ایتالیا نشده و حضور گلزن بالفطره اهل مدیرا تنها اهمیت دستاورد فابیو کوالیارلا و ایموبیله را با توجه به شکست دادن ستاره سابق رئال مادرید و منچستریونایتد در چند سال اخیر افزایش داده است. رونالدو این بار پیشتاز است و او نیز مانند ابراهیموویچ که با رکورد آندری شوچنکو در گلزنی در تمام شش دیدار ابتدایی میلان برابری کرد، آغازی درخشان و جذاب داشت. مهاجم پرتغالی به دومین بازیکن یوونتوس در شش دهه اخیر تبدیل شد که در هشت دیدار ابتدایی فصل هشت بار دروازه حریفان را باز کرد. او در حال حاضر این تعداد را به 16 گل رسانده و در ماه ژانویه از رکورد مجموع 757 گل زده پله عبور کرد.
اما ما منحرف شدیم. به آمار این فصل برگردیم؛ این بازگشتی عالی از هر نظر است و ضربات پنالتی مانند سال گذشته نقش چندانی در آن ندارند. رونالدو نیز مانند ابراهیموویچ 4 گل از روی ضربات پنالتی زده اما دروازهبانانی مانند پیرلوییجی گولینی می‌توانند بگویند که این فصل جلوی گلزنی او از روی این نقطه را گرفته‌اند. میانگین قابل توجه 0.99 گل رونالدو در هر 90 دقیقه در رده نهم بهترین رکوردهای دوران فوتبال برجسته او قرار دارد. اگر لیگ قرار بود همین حالا بهترین بازیکن خود را انتخاب کند، بدون شک این که او شش بازیِ کامل بیشتر از ابراهیموویچ انجام داده است، اهمیت پیدا می‌کرد اما اجازه دهید این بحث را در ماه می دوباره از سر بگیریم…
زلاتان به دومین بازیکن یوونتوس در شش دهه اخیر تبدیل شد که در هشت دیدار ابتدایی فصل هشت بار دروازه حریفان را باز کرد.
چیزی که مشخص است این است که استفانو پیولی و آندره‌آ پیرلو به غریزه مهاجمان درنده خود تکیه کرده‌اند. ابراهیموویچ تا به حال تنها یک پاس گل ارسال کرده که نسبت 0.1 در هر 90 دقیقه را ثبت می‌کند و پایین‌ترین نسبت در همه فصول دوران حرفه‌ای او بوده است. رونالدو نیز تنها دو پاس گل ارسال کرده که کمترین میزان موقعیت‌سازی از طرف او در طول دوران حرفه‌ای در هر 90 دقیقه به حساب می‌آید (نسبت 0.12 که کمتر از 0.15 فصل گذشته است). چطور می‌توان این اتفاق را شرح داد؟
میلان در همین بازه زمانی در سال گذشته تیم صدرنشینی که امسال هست، نبود. این تیم در میانه جدول قرار داشت و با شکست 0- 5 برابر آتالانتا به تعطیلات زمستانی رفت. وقتی ابراهیموویچ در ماه ژانویه به این تیم اضافه شد، مجبور بود در پست‌های متفاوت تسهیل کننده و تمام کننده در میدان حاضر شود. آمار گل‌های مورد انتظار و پاس گل‌های مورد انتظار او فوق العاده بودند و در جمع بهترین 10 درصد از بازیکنان پنج لیگ معتبر اروپایی قرار داشتند. با افزایش اعتماد به نفس میلان و نمایان شدن پتانسیل بازیکنان جوان و با استعداد، ابراهیموویچ توانست بعضی مسئولیت‌های خلق موقعیت را به هم تیمی‌هایش بسپارد و تمرکزش را به گلزنی معطوف کند.
بیایید به آمار او در نمودار راداری StatsBomb نگاه کنیم. آمار فصل گذشته با رنگ قرمز نشان داده شده است. رنگ این فصل آبی است. آمار روی رادار به صورت صدک نمایش داده شده- نشان می‌دهد که او از چند درصد بازیکنان در پنج لیگ معتبر بالاتر است- و آمار ضروری را در جدول سمت راست می‌بینیم. این ارائه بصری دقیق‌تری از آمار است چرا که ابراهیموویچ در این فصل در چندین معیار مختلف، از 99 درصد بازیکنان بهتر بوده به همین دلیل آمارش تا لبه رادار کشیده شده است.
چیزی که توجه شما را جلب خواهد کرد این است که وقتی ابراهیموویچ بیشتر وارد محوطه جریمه می‌شود، میزان شوت‌هایش افزایش و بازیسازی‌اش کاهش یافته است. آمار گلزنی بدون پنالتی او در 90 دقیقه در فصل گذشته 0.49 بوده که آمار خوبی است و این فصل با رساندن این نسبت به 1.06 در هر 90 دقیقه تعریف جدیدی از “خوب” ارائه کرده است.
رونالدو نیز به همین شکل تعریف‌های جدیدی ارائه کرده است. پیرلو فکر می‌کند نقشی که یوونتوس به خرید گرانقیمت خود داده- پستی مرکزی‌تر با زوجی سازگار- باعث می‌شود که او “کمتر خسته شود” و او را برای مدتی طولانی‌تر سرحال حفظ خواهد کرد. یکی از مشکلات سال گذشته که رونالدو باز هم فصلی درخشان به عنوان بازیکن یوونتوس پس از فلیچه بورل در دهه 1930 داشت، عدم توانایی تیم در ایجاد برتری عددی در محوطه جریمه حریف بود. پائولو دیبالا علاقه‌ای به جلو کشیدن نداشت و حضور در سمت راست را ترجیح می‌دهد و هیچ بازیکن نفوذی‌ای در خط میانی حاضر نبود. این یعنی رونالدو گاهی تنها می‌ماند و در محاصره گروهی از بازیکنان که با او یارگیری کرده بودند، قرار می‌گرفت.
بازگشت موراتا و نفوذهای دیرهنگام وِستون مَک‌کِنی به محوطه جریمه این تحرکات را تغییر داده است. رونالدو کمتر از فصل گذشته اقدام به شوتزنی می‌کند چون حالا تنوع ییشتری در خط حمله یوونتوس دارد. او همچنین می‌داند که وقتی فرصتی بر سر راهش قرار بگیرد ممکن است فرصت خوبی باشد. او به اندازه همین بازه زمانی در سال گذشته از سر ناامیدی شوت نمی‌زند. به رادار و جدول آمار رونالدو در سمت راست نگاه کنید؛ این تصویری از بازیکنی خلق کرده که تلاش‌های بهتری در برابر دروازه داشته است.
موراتا عامل مهمی در افزایش هر کدام از این آمارها بوده است. بازیکنان اسپانیایی می‌گوید:” من نفوذهایی که او انجام می‌دهد و علایقی که دارد را درک می‌کنم. گاهی با حرکاتم مدافعان را از او دور می‌کنم. فکر می‌کنم این که دو یا سه مدافع به صورت مداوم در اطراف او قرار نداشته باشند، برایش مفید باشد.”
اما چیزی بیشتر از حرکات و حمله در اینجا و تغییر موقعیت در رابطه مکمل بین این زوج هجومی وجود ارد. موراتا با 0.56 پاس گل در 90 دقیقه در لیگ ایتالیا پیشتار است. چهار گل از هفت گلی که در سری A فراهم کرده، برای رونالدو بوده است و زمان‌هایی وجود داشته که او باید به جای پاس دادن به زوج خود، شوتی به سمت دروازه می‌زد. فابیو کاپلو معتقد است “موراتا بنزمای یووه است”.
رونالدو بدون توپ فرقی با فصل گذشته ندارد. وقتی به پاس‌های او در 90 دقیقه در جریان بازی نگاه می‌کنیم، نقش او در بازی‌سازی یوونتوس تغییری نکرده است؛ هرچند یکی از نقاط برجسته فصل تماشای تعقیب لیونل مسی توسط او در آستانه محوطه جریمه خودی برای توپ‌ربایی در آخرین دیدار مرحله گروهی لیگ قهرمانان بود که با پیروزی 0- 3 برابر بارسلونا در نوکمپ به پایان رسید.
رونالدو در دیدار مقابل بارسلونا، با مشارکت در کارهای دفاعی، نشان داد که برای کمک به تیمش آماده هر نوع فداکاری است.
پیرلو در این آخر هفته از او خواست تا با موراتا به تعقیب گونسالو ویار، بازیساز خط عقب رم، بپردازند. سرمربی این فصل بیانکونری گفت:” او همیشه از این موضوع استقبال می‌کند. او همیشه به دستورالعمل‌هایی که در اختیارش قرار می‌دهم، احترام می‌گذارد.”
و هنوز تاکید روی ابراهیموویچ و رونالدو این است که از فرصت‌ها استفاده می‌کنند و بازیکنان پرس‌کننده نیستند. مهاجمان جوان‌تر دوندگی موردنیاز آنها را انجام می‌دهند. آنها در عوض به کوسه‌های محوطه جریمه تبدیل شده‌اند، چرخ می‌زنند، به سطح آب می‌آیند و پیش از این که برای کشتن اقدام کنند، در زیر آب مخفی می‌شوند. این منظره‌ای تماشایی است. اما نمایی متفاوت با اوایل دوران حرفه‌ای آنهاست که هر دو نفر عادت داشتند ضربات از راه دور مهلکی بزنند. این روزها دقت بالای ضربات، تکنیک ناب و پرش‌های بلند یا “چرا همیشه من؟” عاملی است که آنها را متمایز می‌کند. برای مثال ابراهیموویچ از زمان بازگشت به ایتالیا از بیرون محوطه جریمه گلزنی نکرده است و همانطور که روی نقشه گلزنی رونالدو می‌بینید، گل درخشان او برابرم رم در دیدار شنبه شب، چهارمین گل او از فاصله دور در تمام طول دوران حضورش در ترکیب بانوی پیر بوده است.
هردوی آنها خونسرد و قدرتمند هستند و احتمال این که یکی از آنها در پایان فصل لقب پیرترین آقای گل در پنج لیگ معتبر اروپایی را از آن خود کند، بالاست. لوییس سوارز از اتلتیکو مادرید و لواندوفسکی از بایرن مونیخ، مدعیان اصلی کسب پی‌چی‌چی و توریاگرکانونه (Torjagerkanone)، در حال حاضر به ترتیب 34 و 32 سال دارند- که در مقایسه با رونالدو و ابراهیموویچ، جوان هستند. دوران اوج مشخصا با بهبود تغذیه و تمرینات متمرکز طولانی‌تر می‌شود. کلاس نیز عاملی همیشگی است.
پیولی پس از درخشش بازیکن سابق مالمو در به ثمر رساندن پانصد و یکمین گل دوران فوتبال باشگاهی‌اش در این آخر هفته گفت:” زلاتان ورزشکاری است که انگیزه قابل توجهی دارد. نحوه مراقبت او از بدنش در تمامی ابعاد بدون نقص است: تغذیه، ریکاوری، پیشگیری از مصدومیت. او به شکلی استثنایی حرفه‌ای است و فیزیکی باورنکردنی دارد. مطمئنا خسته می‌شود. اما هرگز شکایت نمی‌کند. این که چه کسی اول به تمرین می‌رسد و چه کسی آخرین نفر از آن خارج می‌شود به نوعی بازی بین بازیکنان ما تبدیل شده است. من همیشه اول هستم (می‌خندد). اما هیچ جلسه‌ای نیست که زلاتان در آن غایب باشد. اگر در بهترین شرایط باشد می‌تواند با توانایی‌هایی که دارد، سرنوشت ساز شود.”
آرتور اخیرا داستانی درباره اخلاق کاری رونالدو گفته است. بازیساز برزیلی تعریف کرد:”روزهایی هست که ساعت دو صبح از بازی برمی‌گردیم و او به تمرین فکر می‌کند. چه کسی این کار را می‌کند؟ من مدام می‌گویم که او معتاد است. اما چه می‌توان گفت وقتی کسی این تعداد توپ طلا برنده شده است. او بازیکنی بزرگ است. از زمان آمدن من (از بارسلونا) کمک بسیاری به من کرده است. حتی در زمینه غذا هم به من می‌گوید که چه چیز بخورم.”
اگر ابراهیموویچ موفق شود 9 سال پس از این که در سری A از همه بالاتر قرار گرفت، برنده عنوان کاپوکانونیره شود، از لوکا تونی و داریو هوبنر به عنوان پیرترین بازیکنانی که در صدر فهرست برترین گلزنان این لیگ قرار گرفته‌اند، عبور خواهد کر. رونالدو نیز با شرایطی مشابه به دنبال انجام کاری است که کوالیارلا دو فصل قبل انجام داد. شاید باعث تعجب نباشد که یکی از این دو نفر که در رقابت برای کسب عنوان آقای گلی هستند، بتوانند به قهرمانی لیگ برسند. جدول زیر نشان دهنده بیشترین گل‌های زده شده توسط بازیکنان 35 سال به بالا در یک فصل است و حدس شما چیست؟ پنج نفر اول همگی از سری A هستند.
این لیگ نسبت به 15 سال قبل که ابراهیموویچ به تورین رفت، هجومی‌تر شده است. تاثیر ایده‌های آریگو ساکی و گواردیولا روی نسل جدید مربیان ایتالیایی، دوری از مفهوم یارگیری نفر به نفر، ورود کمک داور ویدیویی و انتظارات بیشتر از مدافعان میانی و دروازه‌بان‌ها برای این که اول با توپ بازی کرده و در وهله دوم ضربات را دفع کنند، مانند هدایایی آسمانی برای مهاجمان یک بازه زمانی خاص است. تقویم فشرده این فصل به این معنا بود که زمان کمتری در تمرینات برای کار روی سازماندهی دفاعی وجود دارد، خستگی بیشتر و غیبت هواداران نیز شاید کار را برای هوشیاری و احساس خطر مدافعان سخت‌تر کرد.
این اتفاقی نیست که رکورد گلزنی در یک فصل در ایتالیا شکسته شده و در چهار سال گذشته بین ایموبیله و گونسالو ایگواین تقسیم شده است؛ در حالی که روباه‌های پیر مکاری چون لوکا تونی، کوالیارلا، ابراهیموویچ و رونالدو به تجربیات‌شان تکیه کرده‌اند تا از بازی‌های راحت‌تر و کم ریسک‌تری برای درخشش استفاده کنند.
این جدول دیگری است که بیشترین گل‌های به ثمر رسیده توسط بازیکنان 35 سال یا بیشتر را در هر سال از فصل 11-2010 نشان می‌دهد. بار دیگر اکثریت به سری A تعلق دارد اما آمار گاهی بسیار پایین بوده است. به تنها 9 گل هرنان کرسپو در یک دهه قبل و آمار دیوید دی میشل نگاه کنید که به سختی دو رقمی شده است.
مانند صفحه‌ای در کتاب تاریخ، این پایان دوران فاتحان خاص سه گانه ژوزه مورینیو و پایان نسل مربیان مکتب قدیمی “اولویت با دفاع” است که متعصب‌تر بودند و علاقه کمتری به تیکی‌تاکا و گِگِن‌پرسینگ اسپانیا و آلمان داشتند. این مورد شاهکارهای آنها را زیر سوال نمی‌برد. هنوز جذاب است که در انتهای فصل دو بازیکن بالای 35 سال بتوانند فصلی را در ایتالیا با بیش از 20 گل زده به پایان برسانند.
اشاره بعضی افراد به کلیشه سرعت پایین سری A اجتناب ناپذیر است اما آنها با موارد بسیاری سازگار شدند که یعنی حالا اشتراکات بیشتری با سایر لیگ‌ها دارند. این کاهش قابل درک ضربان بازی همیشه از جدیت دستورالعمل‌های تاکتیکی، افراط گرایی در سازماندهی، کمبود فضا و اصرار بر ذهنیتی بدبینانه در فاز دفاعی می‌آید که بازیکنان بیشتر از همه از آن می‌ترسند بنابراین اجازه ارسال سانتر، پاس پشت سر و ورود بازیکنانی چون ابراهیموویچ یا رونالدو بدون یارگیری را نمی‌دهند.
ابراهیموویچ درباره استاندارد سری A گفته است:” این لیگ با حضور ایبرا در آن بهتر است.” جدای از شوخی- او در حقیقت به شدت جدی بود- ابراهیموویچ اظهار داشت:” وقتی آخرین بار اینجا بودم، آتالانتا و ورونا به اندازه حالا خوب نبودند. من تیم‌های جنگنده بیشتری می‌بینم. من در کشورهای زیادی بازی کرده‌ام. ایتالیا سخت‌ترین لیگ برای یک مهاجم است.”
هر دوی آنها با گفتن این که گلزنی در این لیگ از سایر لیگ‌ها سخت‌تر است نفع شخصی می‌برند. اما چرا نباید سود ناشی از این تردید را به آنها داد؟ به هرحال هردوی آنها حقیقتا تجربه بازی در لیگ‌های تراز اول را دارند و جایگاهی بهتر از ما برای قضاوت کردن دارند. آنها همه چیز را دیده‌اند، با محیط سازگار شدند، با زمان حرکت کردند، بدن‌شان را در حال حاضر بهتر از 10 سال قبل می‌شناسند و مثل همیشه خطرناک هستند. آنها نیز عطش دارند. رونالدو در جریان پیروزی روز شنبه برابر رم به چک کردن ساعت داور تاکید داشت و باور نمی‌کرد که ویبره تایید از سوی تکنولوژی خط دروازه برای نشان دادن این که یکی از شوت‌های او پس از برخورد به تیر بالایی و برگشت به زمین از روی خط عبور کرده، ارسال نشده باشد.
او نیازی به نگرانی نداشت. این ویبره بار دیگر به کار خواهد افتاد. و دوباره و دوباره. بیشتر ساعت‌ها نشان می‌دهند که زمان آنها به پایان رسیده است. اما ابراهیموویچ و رونالدو نمی‌توانند دست از گلزنی بردارند.