پیرلو و اولین چالش مربیگری؛ او آماده است؟
هفت‌یک- در یک چشم بهم زدن، پاندمی ویروس کرونا فوتبال را به شکلی تغییر داد که حالا دست دادن با آرنج، صدای ساختگی هواداران و تصویر مقوایی تماشاگران به یک اتفاق طبیعی در ورزشگاه‌های سراسر جهان تبدیل شده است. ولی حتی در این سال آشفته هم تغییرات مربیگری یوونتوس باعث شده تا هواداران این تیم و دیگر تیم‌ها، در حالت شوک و گیجی باقی بمانند. یکی از بزرگ‌ترین شغل‌های فوتبال به کسی سپرده شد که تا به حال هیچ دیداری را مربیگری نکرده و حتی مدرک مربیگری ندارد. اما او هر کسی نیست- او آندره آ پیرلو است.
حذف در مرحله یک هشتم نهایی چمپیونزلیگ مقابل لیون، آخرین ضربه به مائوریتزیو ساریِ نه چندان محبوب بود. سرمربی سابق چلسی نتوانست با توانایی‌هایش، مدیران یووه را راضی کند؛ هر چند که اولین قهرمانی در لیگ را در اولین فصل حضور در آلیانز استادیوم کسب کرد – که تفاوت چندانی با قهرمانی لیگ اروپا در پایان تنها فصل حضورش در استمفوردبریج نداشت. ساری صبح روز بعد از شکست تحقیرآمیز اروپایی اخراج شد و شایعات درباره جانشینش قوت گرفت.
جورجو موسو، خبرنگار بخش یوونتوس در وبسایت کالچومرکاتو به فورفورتو گفت:” نامهای زیادی به میان آمد – برای مثال مائوریتسیو پوچتینو و سیمونه اینزاگی ولی هیچ‌کدام آنطور که باید برای باشگاه جذاب نبود. رویای آندره آ آنیلی، رئیس باشگاه همچنان زین‌الدین زیدان بود ولی جدا کردن او از رئال مادرید قطعا غیرممکن است. بنابراین، یوونتوس ترجیح داد که سراغ راه‌حلی داخلی برود.”
راه‌حل یووه، فوتبال ایتالیا را متحیر کرد. چند ساعت پس از اخراج ساری، انتخاب پیرلو به عنوان سرمربی یووه تایید شد. هیچ‌کس فکرش را هم نمی‌کرد و دلیلی هم نداشت که کسی به حضور او فکر کند. نه تنها هافبک سابق آنها – که چهار قهرمانی پیاپی سری A بین سال‌های 15-2011 با این تیم کسب کرده بود- هیچ تجربه مربیگری نداشت، بلکه یک هفته قبل‌تر به عنوان سرمربی زیر 23 سال یووه انتخاب شده بود. پس از معارفه پیرلو، آنیلی جای شکی باقی نگذاشت که امیدوار است بازیساز سابق تیمش بتواند مسیر زیدان و پپ گواردیولا را پیش بگیرد.
او گفت:” ما در ابتدای یک مسیر هستیم که دیگر تیم‌ها با موفقیت پشت سر گذاشتند؛ مسیری که طی آن مربی تیم ذخیره‌ها، یک روز به صورت ناگهانی به تیم اصلی می‌پیوندد.” ولی سرعت پیوستن ناگهانی پیرلو، همه از جمله هواداران را غافلگیر کرد. مائوریزیو جووانلی، مدیر مجمع هواداران یوونتوس به فورفورتو گفت:” ما همه رویای یکی مثل زیدان یا گواردیولا را از جمع خودمان داشتیم. از آن موقع، همه چیز خیلی سریع تغییر کرده. این رویا هنوز در ماست – و انتخاب پیرلو به آن سرعت خواهد داد.”
باید یک بار دیگر اشاره کرد که پیرلو در تیم زیر 23 سال یوونتوس، که در سری C حضور دارد، حتی یک جلسه تمرین نکرد و ناگهان بزرگ‌ترین شغل در فوتبال ایتالیا به او پیشنهاد شد. این ایده که مربی تازه کار در لیگ‌های پایین‌تر نحوه کار را یاد بگیرد، در حال حاضر منطقی به نظر می‌رسد و باعث می‌شود تا او به دور از هیاهوی رسانه‌ها، تجربه کسب کرده و در آرامش مدارک لازم را دریافت کند.
اما پیرلو حتی هنوز این مدارک را ندارد. او شاگرد مدرسه مربیگری کوورچانو است که در آنجا با هم تیمی‌های سابقش از جمله لوکا تونی، والتر ساموئل و تیاگو موتا هم کلاسی است. ولی او هنوز دوره را به پایان نرسانده است. او برای کسب مدرک حرفه‌ای یوفا، باید در ماه سپتامبر امتحان می‌داد و در ماه اکتبر پایان نامهای ارائه کند؛ هر چند طبق قوانین سری A، هر کسی که در این کلاس‌ها شرکت کند، حتی قبل از کسب مدرک، می‌تواند در این لیگ مربیگری کند.
پیرلو در حالی سرمربی یوونتوس شده که از هم‌تیمی‌های سابقش کوچک‌تر است.
اما عجیب بودن انتخاب پیرلو برای بی‌تجربه بودن او نیست. او کسی است که در فصل نهم کتاب “فکر می‌کنم پس بازی می‌کنم” که در سال 2013 منتشر کرد، نوشته بود:” حتی یک سنت هم روی مربی شدن خودم شرط نمی‌بندم زیرا علاقه‌ای به این کار ندارم.” به وضوح رویکرد او نسبت به آن موقع تغییر کرده و این تغییر مسیر پیرلو به این معناست که او حالا به سه هم تیمی سابقش در یووه دستور خواهد داد: جانلوئیجی بوفون، لئوناردو بونوچی و جورجو کیه لینی. بوفون 42 ساله از سرمربی تیمش مسن‌تر است.
این‌که چنین انتخاب غیرقابل پیش بینی‌ای توسط باشگاهی ریسک گریز مثل یووه انجام شده، دیگر وجه عجیب ماجراست. موسو ادامه داد:” یووه در گذشته هیچ‌گاه چنین تصمیم رادیکالی نگرفته بود. بارها شده بود که باشگاه به مربیانی اعتماد کرده که در دسته برترین مربیان جهان نیستند ولی حتی با این وجود، آنها پیشتر اعتباری در سری A برای خود دست و پا کرده بودند. در مورد پیرلو ما نمی‌دانیم با چه مربی‌ای روبرو هستیم. همه چیز درباره او باید کشف شود.”
تابستان گذشته هم که ساری به یووه پیوست، به عنوان یک انتخاب عجیب شناخته می‌شد؛ به خصوص به خاطر رفتارش در قبال هواداران یووه در زمان حضورش روی نیمکت ناپولی – که از جمله آنها می‌توان به توهینی که به هواداران یووه پیش از دیدار تیم‌شان در سال 2018 انجام داد اشاره کرد. انتخاب او نشان داد که باشگاه از فوتبال بسیار موفق ولی یکنواخت ماسیمیلیانو آلگری عبور کرده بود و سعی داشت با یک سبک جدید کار را شروع کند.
یک سال بعد، یووه همچنان قهرمان ایتالیا بود ولی ساری دیگر مربی آنها نبود زیرا او نتوانسته بود مدیران و بازیکنان را متقاعد کند که فوتبال از هم گسیخته‌ای که تیمش ارائه می‌کرد، در فصل دوم بهبود خواهد یافت. توقع کسب نتیجه و ارائه فوتبال سرگرم‌کننده، روی شانه پیرلو هم سنگینی خواهد کرد و هر چند که سرمربی 41 ساله زمان بیشتر و حمایت بیشتری نسبت به مربی پیشین خواهد داشت ولی فشاری که روی او خواهد بود، اجتناب‌ناپذیر است.
جووانلی گفت: اگر هواداران بگویند که نگران نیستند، دروغ گفته اند. او به خاطر این‌که چندین زبان بلد است و احترام ویژه‌ای در تیم برایش قائل هستند، می‌تواند به خوبی با بازیکنان ارتباط بگیرد ولی در نهایت او باید بازی‌ها را ببرد. برای هدایت تیم بزرگی مثل یوونتوس، باید بتوانید تمام فشارهایی که هجوم‌شان پس از نتایج منفی اولیه اجتناب‌ناپذیر است، کنترل کند.”
به سوی ناشناخته
پس چرا باید چنین ریسکی انجام داد؟ چرا چنین وظیفه مهمی به کسی سپرده شده که اعتباری (در دنیای مربیگری) ندارد؟ پاسخ سوالات شاید در شخصیت پیرلو باشد. چکیده دوران موفق بازی او 6 قهرمانی سری A، دو قهرمانی چمپیونزلیگ، یک جام جهانی و دیگر عناوین بوده است. او همه چیز را به صورت اسلوموشن می‌بیند. پیش از این‌که بازیکنی حرکت کند، او می‌تواند دویدنش را ببیند و زاویه‌هایی برای ارسال پاس از کانال‌هایی که هیچ‌کس نمی‌دانست وجود دارد، کشف کند. حالا استعداد استثنایی پیرلو در زمین باعث شده که همه بر این باور باشند که او هوش لازم برای هدایت تیم به سوی موفقیت را دارد.
رنزو اولیوری، رئیس اتحادیه مربیان ایتالیا، گفت:” با اطمینان می‌گویم که او یکی از متفکرترین افراد در دنیای فوتبال است. او از خیلی از مربیانی که سال‌هاست فعالیت دارند،راجع به فوتبال بیشتر می‌داند.” در مراسم معارفه پیرلو، فابیو پاراتیچی، مدیر فوتبالی یووه، اعلام کرد که “بزرگی در سرنوشت او است”.
از همان موقع مشخص بود که ظرافت و سبکی که پیرلو را به شخصیتی اسطوره‌ای تبدیل کرده بود نیز باعث شده بود این تصور ایجاد شود که او آماده پذیرش هدایت بانوی پیر است. پاراتیچی همچنین مدعی شد که پیرلو کاملا هماهنگ با سبک یوونتوس است و این نکته، قبل و بعد انتخابش برای همه مشخص بود. پیرلو با نحوه صحبت، لباس پوشیدن و رفتار مربیان در باشگاه‌های موفق ایتالیا همخوانی دارد، موضوعی که در مورد ساری صدق نمی‌کرد. موسو گفت:” هواداران از شخصیت پیرلو خوش‌شان می‌آید – رفتار و شخصیت او کاملا مناسب سبک باشگاه است. بر خلاف ساری که در خارج زمین و به عنوان کارشناس هم نشان داد که DNA یووه را ندارد، سبک بازی مطمئنا برای پیرلو امتیازی کسب نخواهد کرد ولی رابطه او با مدیران باشگاه و هواداران را بهبود خواهد بخشید.”
آنتونیو گالیاردی، روبرتو بارونیو، ایگو تودور و پائولو برتلی کمک‌های پیرلو در یوونتوس هستند.
اما شکی نیست که انتخاب پیرلو، منفعت مالی نیز خواهد داشت. یوونتوس حالا دو مربی خود را در دو سال اخیر اخراج کرده یعنی آلگری و ساری، و حقوق 1.8 میلیون یورویی پیرلو در قیاس با حقوق 7.5 و 5.5 میلیونی مربیان سابق، صرفه‌جویی قابل توجهی به حساب می‌آید. مطمئنا این رقم بسیار کمتر از رقمی می‌شد که یووه برای جذب پوچتینو یا زیدان باید پرداخت می‌کرد. اخراج ساری و کادر فنی‌اش برای یوونتوس در طی دو سال پیش رو بیش از 20 میلیون یورو هزینه خواهد داشت و از همین رو، حقوق پایین پیرلو برای باشگاه بسیار مناسب است. همچنین این‌که قرارداد او دو ساله است باعث شده این شائبه به وجود بیاید که آیا او به عنوان یک راه‌حل مقطعی برای تیم در نظر گرفته شده تا اسامی بزرگ‌تر – مثل هدف قدیمی یوونتوس، گواردیولا – در دسترس قرار بگیرند.
از همین حالا مشخص است که رویکرد خونسرد پیرلو در زمان بازی، به دوران مربیگری او هم منتقل خواهد شد. در اولین جلسه تمرینی او با یووه که رسانه‌های جهان آن را پوشش دادند، دست‌های او در جیبش قرار داشت و در زمین قدم می‌زد. انگار که در خیابان پرسه می‌زد و بستنی میوه‌ای می‌خورد. تصاویر خندان او کنار کریستیانو رونالدو همچنین این ایده را تقویت کرد که پیرلو، بر خلاف ساری، می‌تواند ستاره پرتغالی و هم تیمی‌هایش را راضی نگه دارد.
ایگور تودور، مدافع سابق یوونتوس دستیار پیرلو خواهد بود. مربی کروات، تجربه 7 ساله مربیگری در اودینزه، هایوک اسپلیت، پائوک، کارابوک اسپور و گالاتاسرای را به کادر مربیگری یووه اضافه خواهد کرد. یکی از جذابترین مسائل در مورد پیرلو، مشاهده تاکتیک‌هایی است که او در فصل 21-2020 استفاده خواهد کرد. او نشانه‌هایی از آنچه باید از عملکرد تیمش انتظار داشت، در اولین کنفرانس خبری‌اش بیان کرد:”ما می‌خواهیم فوتبالی پویا و مالکانه ارائه کنیم. به بازیکنانم دو چیز گفتم: ما باید همیشه توپ را در اختیار داشته باشیم و وقتی توپ را از دست می‌دهیم، سریعا آن را پیش بگیریم.” آیا چیز دیگری هم انتظار می‌رفت؟
بازی کردن تحت هدایت مارچلو لیپی، کارلو آنچلوتی، آنتونیو کونته و آلگری، تاثیر بسیاری روی پیرلو گذاشته است. با بررسی نشانه‌های اولیه به نظر می‌رسد که انعطاف‌پذیری، یکی از نکات کلیدی فلسفه بازی او است. پیرلو ادامه داد:” ترکیب تیم ثابت نیست. ما می‌توانیم با سه یا چهار نفر در خط دفاعی بازی کنیم. من ترجیح می‌دهم تیمم با سیستمی چرخشی و پر جنب و جوش بازی کند و بازیکنانم رویکردی هجومی داشته باشند و از بازپس‌گیری توپ لذت ببرند.”
جووانلی، طرفدار یووه، معتقد است که هواداران از انتقال پیرلو به تیم اصلی “بسیار هیجان‌زده” هستند زیرا این پروژه توسط کسی رهبری می‌شود که اسطوره باشگاه بوده و با تاریخ و ارزش‌های یووه همخوانی دارد. البته آنها تنها کسانی نیستند که به چنین نگرشی باور دارند – زمان زیادی طول نکشید تا همکاران سابق “مائسترو” در رسانه‌ها از او حمایت کنند. آدریانو گالیانی، مدیرعامل سابق میلان، مدعی شد که پیرلو “در زمان بازی هم مربی بود…. همیشه در حال مطالعه و یادگیری بود: هم رقبا، هم ورزشگاه‌هایی که در آنها بازی می‌کردیم و هم شرایط”. الساندرو دل پیه‌رو، رفیق قدیمی او، پیرلو را به اندازه سه چمپیونزلیگ نیز جلوتر از دیگران می‌بیند. او گفت:” پیرلو هرآنچه لازم است تا حتی از زیدان هم بهتر کار کند، داراست.”
البته همه با فرش قرمز از پیرلو استقبال نکردند. جنارو گتوزو، سرمربی ناپولی، واکنشی صادقانه به هم تیمی سابقش در میلان و ایتالیا داشت. او گفت:” پیرلو حالا بدبخت شده است. وظیفه مهمی بر دوش او است. او خوش‌شانس است که با یوونتوس کارش را آغاز کرده ولی در حرفه مربیگری، کارنامه عالی دوران بازی برای موفقیت کافی نیست. باید مطالعه کنید، سخت تلاش کنید و زیاد فرصت خوابیدن پیدا نمی‌کنید.”
پیرلو در حالی هدایت یوونتوس را برعهده گرفت که هنوز مدارک مربیگری‌اش را دریافت نکرده است.
پیرلو درباره بزرگی ماموریتی که به او سپرده شده، تصور اشتباهی نخواهد داشت – تجربه ساری در طول سال گذشته مطمئنا او را آگاه ساخته است. یوونتوس نهمین قهرمانی پیاپی سری A را تحت هدایت این سرمربی 61 ساله کسب کرد ولی در مجموع کم‌ترین امتیاز را در این 9 سال به دست آورد و تنها یک امتیاز بیشتر از تیم دوم جدول یعنی اینتر به دست آورد. فوتبال نه چندان دلچسب ساری، فاصله بسیاری با سبک شناور و آزاد او در ناپولی داشت و نتیجه‌گیری بانوی پیر گاهی اوقات به عملکرد فردی فوق‌العاده پائولو دیبالا و رونالدو وابسته بود.
موسو گفت:” با انتخاب ساری و سپس پیرلو، یوونتوس می‌خواهد از گذشته فاصله بگیرد و با ارائه فوتبالی زیبا نتیجه کسب کند. این فلسفه جدید، ثمره‌ای که انتظارش را داشت با ساری کسب نکرد ولی با پیرلو موفق خواهد بود.” سرمربی جدید وظیفه دارد که خط میانی تیمش را که فصل گذشته در ساخت موقعیت و گلزنی دچار مشکل بود، ترمیم کند؛ همچنین خط دفاع تیمش را که مشکلاتی دارد ترمیم کند و از خط حمله تیمش که با پیوستن بازیکنی مثل دژان کولوسفسکی تقویت شده، بهترین بازی را بگیرد.
رقبای یووه به دنبال انتقام‌گیری هستند. اینتر تحت هدایت کونته پیشرفت کرده و فصل را در حالی شروع خواهد کرد که می‌تواند دهمین قهرمانی پیاپی یووه را متوقف کند و لاتزیو، رم، میلان، آتالانتا و ناپولی هم اهداف بزرگی در سر دارند. در حالی‌که کسب قهرمانی لیگ هدف اصلی یووه خواهد بود، در گذشته مشخص شده که نتیجه گرفتن در چمپیونزلیگ برای مربیان یووه تعیین‌کننده است. پس از شکست تحقیرآمیز مقابل آژاکس و لیون در دو فصل گذشته، پیرلو قطعا نمی‌تواند نتیجه ضعیفی در این فصل چمپیونزلیگ کسب کند. باشگاه بی‌تاب پایان دادن به انتظار 24 ساله برای کسب قهرمانی اروپاست و در حالی‌که رونالدو را در اختیار دارد، زمان به سرعت در حال سپری شدن است: تنها دو سال از قرارداد این ستاره 35 ساله باقی مانده است. اعتماد کردن به یک تازه کار در این امر، یک ریسک بزرگ به حساب می‌آید. اما یوونتوس خوش‌شانس است که پیرلو مثل بقیه تازه‌کارها نیست.