چرا پاتریک ویرا از نیس اخراج شد و چه در انتظار او است؟
هفت‌یک- منطقی است که فرض کنیم این بخشی از برنامه بزرگ پاتریک ویرا نبوده است. درواقع هیچ سناریویی هرگز چنین توجهی را از سوی افراد حاضر در شبکه “سیتی فوتبال گروپ” (توضیح مترجم: کمپانی‌ای که مجموعه باشگاه های “سیتی” شامل منچسترسیتی را در سراسر دنیا در اختیار دارد) دریافت نکرده بود. آنها همیشه به طور غریزه باور داشتند که این قهرمان جام جهانی یک روز به مربی‌ای با پتانسیل قابل توجه تبدیل شده و یک روز به جایگاهش بازخواهد گشت و شاید حتی هدایت منچسترسیتی را بر عهده بگیرد.
اما صبح جمعه گذشته اخراج این مربی فرانسوی توسط باشگاه نیس تایید شد. به نظر می‌رسد که او حداقل در حال حاضر در یک سراشیبی سقوط قرار گرفته است. دوران حضور او در این باشگاه دو سال و نیم و شامل 89 بازی بود. در فصل اول موفق به کسب جایگاه هفتم در جدول رده بندی شد که بسیار بعید به نظر می‌رسید و در فصل گذشته لیگ نیمه تمام فرانسه جایگاه پنجم را به خود اختصاص کرد که باعث شد سهمیه لیگ اروپا را کسب کند.
این نتایج روزی کاغذ برای نارضایتی عجیب به نظر می‌رسد خصوصا وقتی بعضی از مشاجرات مداوم سیاسی که او در پشت صحنه از زمان بازگشتش به جنوب فرانسه داشته را در نظر بگیریم؛ جایی که او یک بار توانایی‌اش را در رده جوانان در آاس کَن نشان داده بود.
در آخر ماه گذشته بود که آنها با نتیجه قابل توجه 0- 3 برابر آنژه به پیروزی رسیدند و در رده چهارم جدول رده بندی قرار گرفتند. صحبتی از ایجاد تغییر در بین مدیران نبود و بیشتر حرف از مذاکره درباره قرارداد جدید برای مربی جوانی زده می‌شد که در سال پایانی قراردادش بود. با توجه به این موضوع، این که حالا او خودش را بیکار می‌بیند و باید بهترین راه برای احیای اهداف مربیگری‌اش را پیدا کند، کمی غیر قابل تصور به نظر می‌رسد. اما سهام ویرا در عرض چند هفته سقوط کرده بود.
مصدومیت دانته، زمینه افت شدید نیس و اخراج ویرا را فراهم کرد.
آن آغاز خوب زمانی به مشکل خورد که دانته، هافبک میانی تاثیرگذار برزیلی تیم، در دیدار برابر آنژه از ناحیه زانو دچار مصدومیت شدید شد. انتخاب ترکیب اصلی پیش از این به دلیل ابتلای بازیکنان به ویروس کرونا و مصدومیت‌ها مشکل بود اما خیلی زود همه چیز از هم پاشید. شروع تحقیرآمیز مسابقات اروپایی با باخت 2-6 برابر بایرلورکوزن علیرغم عملکرد امیدوارکننده در لیگ باعث سقوط بیشتر شد و به شکل فاجعه‌ای بزرگ درآمده بود. باشگاه فرانسوی دوبار برابر اسلاویا پراگ شکست خورد و با هاپوئل در رقابت بود تا از قرار گرفتن در رده آخر جدول گروه فرار کند.
این اتفاقات با شکست خانگی برابر تیم آخر جدولی دیژون در هفته گذشته همراه شد تا نیس در رده یازدهم جدول رده بندی قرار بگیرد و سرمربی تیم برای چندمین از خامی و بی‌تجربگی بازیکنانش انتقاد کند. بازی عقب مانده آنها باعث شد اندک اعتماد به نفس باقیمانده نیز از بین برود. ژان پیر ریور، رئیس باشگاه، بین دو نیمه بازی حضوری غیرمنتظره در رختکن تیمش که با دو گل عقب بود داشت تا درک کند که چه چیز تا این حد اشتباه پیش می‌رود. آنها در نهایت با نتیجه 1-3 شکست خوردند.
بعضی از هواداران افراطی باشگاه که به دلیل موج جدید ویروس کرونا هنوز اجازه حضور در ورزشگاه خانگی را ندارند، روز پنجشنبه در اعتراض به عملکرد ضعیف تیم مقابل در ورودی زمین تمرین تجمع کردند و پیش از دیدار مقابل لورکوزن، به صورت موقت راه خروج اتوبوس تیم در راه ورزشگاه آلیانز ریویه‌را را بستند. نفرت و ناراحتی آنها کاملا واضح بود.
ویرا بلافاصله بعد از بازی گفت:” ما انتظارش را داشتیم. تنها باید به دیدارها، نتایج و عملکردها نگاه کنید. هواداران صبور هستند و دیدن این نتایج و عملکردها آزارشان می‌دهد. آنها آمدند تا نارضایتی خود را ابراز کنند. این پیام شنیده شد اما برای پیروزی برابر تیمی که از ما بسیار بهتر است، کافی نبود.”
تیم او 2-3 باخته بود و دو بار از روی ضربات شروع مجدد گل خورد تا حذفش از اروپا قطعی شود. آنها در 5 بازی در تمامی رقابت‌ها 14 گل دریافت کردند که همگی بدون حضور دانته بود؛ تمام شکست‌ها. بعضی از بازیکنان او ظاهرا از تصمیم هیئت مدیره در آستانه دیدار روز یکشنبه برابر ریمس بحران‌زده شوکه شدند. یکی از آنها که پیش از این با ویرا کار کرده بود و بیشتر برای همکاری دوباره با او به این تیم اضافه شد، ظاهرا از شنیدن این خبر “ناراحت” و “شوکه” شد اما استانداردها در باشگاهی که مالکان جدیدش بیشتر دوست دارند در لیگ قهرمانان رقابت کنند، تغییر کرده است.
سرمربی خودش از زمانی که سوت پایان بازی، مهر تاییدی بر پنجمین شکست متوالی آنها زد، از چنین اتفاقی خبر داشت. مدیران تاکید کردند که این تصمیم را با قلب‌هایی ناراحت گرفتند اما این روند شکست باعث ایجاد شبهاتی شده بود که ممکن بود به سقوط بیشتر منجر شود. ریور گفت:” ما سعی کردیم تا آخر از پاتریک حمایت کنیم اما به محض این که فهمیدیم در مسیر درستی نیستیم، راه دیگری را انتخاب کردیم.” اما آنها هنوز آدرین اورسا، دستیار ویرا، را مدنظر دارند که آخرین دوره حضورش در یک تیم به عنوان سرمربی به فصل 06-2005 در باشگاه سوییسی مِیرین برمی‌گردد و بهترین گزینه برای هدایت تیم تا پایان فصل جاری است.
شاید ویرا در سال‌های آینده به عقب نگاه کند و متوجه شود که ضربه ناشی از این اخراج باعث ساخته‌شدنش شد. بسیاری از مربیان درخشان چنین تجربیاتی را در اوایل دوران حرفه‌ای داشته‌اند. آنتونیو کونته در اول تجربه‌اش در آرتزو در سری B چهار ماه دوام آورد و ژوزه مورینیو پس از 9 بازی از هدایت بنفیکا کناره‌گیری کرد. رافا بنیتس پس از دو پیروزی در 23 مسابقه از رئال وایادولید و پس از یک پیروزی در 9 بازی از اوساسونا اخراج شد. این سه نفر در سال‌های پس از آن عملکرد بدی نداشتند.
ویرا همچنان رابطه‌ای نزدیک با مدیران گروه سیتی دارد و از او به عنوان یکی از گزینه‌های این باشگاه در آینده نام برده می‌شود.
ویرا شاید باید به آرسن ونگر جوان نگاه کند که پس از دو فصل حضور در نانسی، اولین باشگاهش، و کسب نتایج فراتر از حد انتظار، از لیگ سقوط کرد. ونگر حتی در تیمی مشکل دار نیز هرگز به شکست‌های متوالی عادت نکرد. او پس از شکست سنگین در لنس اتوبوس تیم را در فاصله 100 متری ورزشگاه متوقف کرد تا در کنار جاده بالا بیاورد- اما این سختی‌ها صرفا توان او را برای موفقیت در دفعات بعدی بیشتر کرد.
وقتی ناامیدی و ناراحتی برطرف شود، شاید ویرا مسائلی را به همین شکل ببیند؛ حتی اگر هرگز قرار نبود به این شکل باشد. او در سال 2018 توسط ریور و جولین فورنیه، مدیر ورزشی تیم، با وعده بلندپروازی، تفکر رو به جلو و جایگاهی که بتواند به گواهینامه مربیگری‌اش در اروپا تبدیل شود، اغوا شد تا نیمکت نیویورک سیتی را رها کرده کرده و به نیس بپیوندد. این در حالی بود که او در اولین فصل حضورش در نیویورک سیتی تیم رده هفدهم را به جایگاه چهارم رساند، سال بعد نایب قهرمان شد و در رده دوم کنفرانس شرق قرار گرفت.
آنها پیش از آن با کلود پوئل کار کرده بودند و عملکرد خوبی تحت هدایت لوسین فاوره داشتند و آن درخشش باعث شد بروسیا دورتموند استخدامش کند. ویرا عملکرد خوبی با تیم در حال پیشرفت سیتی داشت و تیم‌هایش در برانکس جذاب بودند. در نتیجه به نظر می‌رسید که گزینه مناسبی است.
اما او در حالی به این باشگاه پیوست که متوجه شد ژان میشل سری و آلسانه پله‌آ، دو بازیکن کلیدی تیم، به فروش رسیدند و ماریو بالوتلی به شخصتی تفرقه افکن و مخرب در باشگاه تبدیل شده است. وقتی این بازیکن ایتالیایی در میانه فصل به مارسی رفت هیچ بازیکنی به عنوان جانشین جذب نشد و وقتی پنجره بسته شد، ریور و فورنیه هر دو استعفا دادند چرا که با مالک چینی- آمریکایی به مشکل خورده بودند. ویرا احساس می‌کرد توسط کسانی که او را استخدام کرده بودند، مورد خیانت قرار گرفته است و در حالی انتصاب ژیله گریماندی، هم تیمی سابقش در آرسنال، به عنوان جایگزین فورنیه کمی آرامش کرد و حمایت گوتیه گانای، مدیرعامل جدید، را داشت، تیمش از نبود یک گلزن موفق ضربه خورد.
آنها آن فصل تنها 30 گل در لیگ فرانسه به ثمر رساندند و سبک عملگرایانه‌شان تا جایی جواب داد که توانست در رده هفتم قرار بگیرند که در واقع یک پله بالاتر و دو امتیاز بیشتر از دستاورد فاوره در سال گذشته در این تیم بود.
پس از آن بود که زندگی بیشتر از هر چیز شکل سیاسی به خود گرفت. ویرا به گانای نزدیک شده بود که شرکت پتروشیمی INEOS با مالکیت سر جیمی راتکلیف، میلیاردر انگلیسی، به مذاکراتی برای خرید باشگاه وارد شد؛ معامله‌ای سخت و طولانی به ارزش 89 میلیون پوند که در نهایت زمان اقدام در پنجره نقل و انتقالات در آگوست 2019 را محدود کرد. ریور و فورنیه بازگشتند و این در حالی بود که ویرا خیانت آنها را فراموش نکرده بود. گانای و گریماندی که هر دو غریبه بودند، جدا شدند. تاریخ نشان داده که وقتی مالک جدید و متمول به باشگاهی وارد می‌شود، سرمربی فعلی فرصت زیادی ندارد. با توجه به این موضوع، ادامه حضور 18 ماهه ویرا در این باشگاه نشان از اعتبارش داشت.
آنها ابتدا در آن تابستان شروع به حل مسائل کردند اما همان زمان هم برای خرید بازیکنان درخشان خیلی دیر بود. فصل گذشته سال گذار بود و تیم جوان نیس با بی ثباتی بسیاری روبرو شد. آنها در پاییز گذشته در 9 بازی یک پیروزی کسب کردند و توسط لومان دسته دومی از جام حذفی کنار رفتند و علیرغم داشتن آمار گلزنی بهتر با به ثمر رساندن 41 گل در لیگ، علیرغم قرار گرفتن در رتبه پنجم، سبک بازی کسل‌کننده‌ای داشتند.
در واقع مشکل همیشگی تیم ویرا عدم وجود بازی شناور در تیم بود. این اتفاق به ندرت دیده می‌شد. هوادارانی که در زمان حضور فاوره هیجانزده بودند، همگی باور داشتند که این سبک تیم بی‌حال است. کند است. هیجان انگیز نیست.
با این حال چنین انتقادی این فصل نیز علیرغم دست به جیب شدن INEOS و خرید چند بازیکن ادامه پیدا کرد. جف- راین آدلاید، رابسون بامبو، امین گوییری، جوردن لوتومبا، رونی لوپز، مورگان اشنایدرلین و حسن کامارا همگی برای بهبود سبک بازی به این تیم اضافه شدند. این امید وجود داشت که آنها سریعا وارد ترکیب تیم شده و نیازها را برطرف کنند. اما علیرغم آغازی امیدوارکننده در واقع هرگز دگرگونی خاصی شکل نگرفت و این بار بیشتر از همیشه به دلیل ضعف سرمربی بود. نبود هیچ حس لذت یا اشتیاقی در عملکرد تیم باعث تضعیف جایگاه او شد.
ریور و فورنیه پیش از این تنها یک بار سرمربی را در اواسط فصل برکنار کرده بودند اما با اعلام نارضایتی هواداران حتی در غیاب‌شان در ورزشگاه و نبود الگوی مشخص برای ترکیب اصلی یا حتی سیستم بازی، آنها به این نتیجه رسیدند که ویرا مردی نیست که بتواند چنین ضعفی را بهبود ببخشد. همه چیز آشفته و غیر قابل پیش‌بینی به نظر می‌رسید. آنها نگران بودند که پروژه بزرگ راتکلیف تحت هدایت او منجر به شکست شود؛ مگر آن که آنها حرکتی انجام دهند.
بسیاری ناراحتی ویرا را باعث تعجب می‌دانند. سیتی همیشه به صراحت از این که او را یک سرمربی احتمالی در آینده می‌داند، صحبت کرده است. وقتی او از تیم در حال پیشرفت آنها در نیویورک جدا شد، برایان ماروود، مدیر ورزشی سابق باشگاه، به وضوح این موضوع را مطرح کرد. او در آن زمان گفت:” امیدواریم او زمانی برگردد و منچسترسیتی را هدایت کند. این رویای او است و همین‌طور رویای ما اما باید در این مسیر یادگیری پیش برود.”
اخراج از نیس اولین چالش بزرگ دوره مربیگری ویراست؛ اتفاقی که شاید به نقطه‌عطف دوران کاری او تبدیل شود.
این مسیر برای مدتی طولانی در مسیری رو به بالا قرار داشت و حالا به اولین سراشیبی رسیده است. شاید او حالا بار دیگر به رابطه قدرتمندی که با گروه فوتبال سیتی در طول هشت سال رابطه با این شبکه داشت، برگردد. آنها سعی کردند او را حفظ کنند. وقتی پیشنهاد نیس برای اولین بار مطرح شد، قرارداد جدیدی به او ارائه کردند و وقتی جدا شد، افرادی از باشگاه آمریکایی برای بررسی پیشرفتش از باشگاه فرانسوی دیدار کردند. این نشان می‌دهد که او تا چه حد روی آنها تاثیرگذار بوده است.
ویرا تنها 44 سال دارد و باور گروه فوتبال سیتی به توانایی مربیگری او به واسطه مشکلات بی‌پایانی که در باشگاه فرانسوی داشت، به شکلی نابود نشده که قابل بازسازی نباشد. احساس افرادی که به او نزدیک هستند این است که هنوز زمان کنار گذاشتنش فرا نرسیده است. او هنوز چیزهای بسیاری برای ارائه دارد.
اما اگر او قصد دارد تیم دیگری را انتخاب کند، باید به این سوال فکر کند که آیا شخصی که امیدوار است دورانی الهام‌بخش به عنوان سرمربی در باشگاه مهمی در ایتالیا و انگلیس داشته باشد، در حال حاضر مستقیما به کار دیگری در لیگی بزرگ با تیمی که در رقابت اروپایی حضور دارد دست پیدا خواهد کرد یا خیر.
بسیاری از باشگاه‌های محتمل، به خلق و خوی عصیانگر این مربی آشنا هستند. آنها می‌دانند که بیشتر دوران مربیگری او با بازی‌های نه چندان پرهیجان همراه بوده است. او باید استخدام کنندگان احتمالی خود را متقاعد کند که فوتبالی که تیم‌هایش بازی می‌کنند، صرفا کسل کننده و عملگرایانه نیست بلکه می‌توانند با پیروزی‌های درخشان همراه باشد. او باید شغل بعدی‌اش در هر تیمی که باشد را به عنوان موقعیتی برای اثبات این موضوع ببیند که تیم‌هایش می‌توانند درخششی که زمانی با نام او گره خورده بود را ارائه کنند.
او همیشه در برنامه ریزی زندگی حرفه‌ای‌اش بسیار وسواسی بوده است. زندگی با تیم در حال پیشرفت در سیتی فرصت بسیار خوبی برای او بود تا مانند بازیکنان جوانی که تحت هدایتش بودند، یاد بگیرد. تایید شده که او در سال 2015 و پیش از حضور استیو مک‌لارن، مصاحبه‌ای با نیوکاسل داشت اما نیویورک‌سیتی این شانس را به او داد که فلسفه‌اش را در سطح تیم اول در باشگاهی بلندپرواز به کار بگیرد. نیس فرصت بازگشت به خانه بود و انتخاب درستی برای پیشبرد این روند به نظر می‌رسید. ونگر یک بار از نحوه “هوشمندانه و صبورانه” بررسی قدم بعدی از سوی کاپیتان سابقش تمجید کرد؛ مسیری که به گفته استادش در صورت ادامه یافتن می‌تواند در نهایت به بازگشت او به آرسنال منجر شود.
ویرا گفت:” از زمانی که در سیتی بودم می‌دانستم قدم بعدی چیست. رفتن از سیتی به نیویورک در لیگ آمریکا و سپس بازگشت به لیگ فرانسه تصمیم درستی بود. من به خوبی می‌دانستم چه چیزی به دست خواهم آورد و تلاش می‌کنم تصمیم درستی بگیرم تا به صدر بروم. می‌خواهم از زمانم برای رسیدن به آنجا استفاده کنم.”
شاید حالا زمان بیشتری نیاز باشد و او حتی از یک تعطیلات استفاده کند اما نباید کنار گذاشته شود. این اتفاق نباید به این دلیل که شرایط، منجر به یک افتضاح در نیس شد، رخ بدهد. اخراج روز جمعه یک قدم رو به عقب بود اما از آن دست اتفاقاتی است که می‌تواند توسط یک مربی باانگیزه به عنوان یک محرک استفاده شود. نام ویرا هنوز ابعاد بسیاری را به همراه دارد؛ خصوصا در لیگ‌هایی که درخشیده و شاید گذر زمان باعث شود که کسب مقام‌های هفتم و پنجم با نیس- فارغ از نحوه به دست آمدن آنها- مطلوب‌تر به نظر بیایند. باید شرایطی به وجود بیاید تا ثابت شود که اخراج او یک اشتباه صرف بوده و او می‌تواند تیمی را ساخته و بدرخشد؛ حتی اگر در کوتاه مدت موفق نباشد.
این قلمرویی کشف نشده برای شخصیتی است که بیشتر به موفقیت‌های افسار گسیخته عادت دارد. ویرای سرمربی باید با این اتفاق به عنوان بخشی از پروسه یادگیری در حال ادامه خود روبرو شود.