چگونه مانچینی ایتالیا را به تیمی شکست‌ناپذیر تبدیل کرد؟
هفت‌یک- برای کشور فوتبالیِ پر افتخار و مغروری چون ایتالیا، ناکامی تحقیرآمیز در راه صعود به جام جهانی 2018 شاید باعث شد که مربیان بیشترین فاصله ممکن را از نیمکت این تیم بگیرند. اما این موضوع درباره روبرتو مانچینی صدق نمی‌کرد. او نگاهی به زیرساخت‌های کشورش انداخت و ققنوسی را دید که آماده بود تا از خاکسترش برخیزد و به همین دلیل در می 2018 جانشین جان پیرو ونتورا و دوران فاجعه‌بارش روی نیمکت این تیم شد.
از آن دیدار سه سال گذشته است و او گروهی کم‌رمق از بازیکنان با عملکردهای ضعیف را به مدعیان واقعی یورو 2020 تبدیل کرد که 25 بازی بدون شکست را پشت سر گذاشته‌اند. رمز احیای قابل توجه آنها؟ مانچینی، سرمربی سابق منچسترسیتی، مدعی شد:” استعدادهای جوان، اشتیاق و اعتماد.”
او پس از کسب سهمیه حضور در یورو گفت:” من همیشه باور داشتم که ایتالیا بازیکنان با استعدادی دارد. شاید باید کمی برای پختگی آنها صبر کنیم اما به هرحال این استعدادها وجود دارند. گاهی شرایطی چون عدم حضور در جام جهانی پیش می‌آید اما من هنوز فکر میکنم فوتبال ایتالیا بعضی از بهترین بازیکنان جهان را پرورش داده است. به همین دلیل با احساسی بسیار مثبت این شغل را پذیرفتم، چون می‌دانستم فقط باید ایمان داشته باشم و در انتظار بازیکنان بمانم.”
ناکامی در رسیدن به جام‌جهانی 2018، به اخراج ونتورا و خداحافظی بوفون منجر شد.
طرح کلی مانچینی برای ایتالیا حول محور انتظار برای رشد نسل بعدی بوده است- خصوصا شکست 0- 1 آنها در پلی‌آف جام جهانی برابر سوئد در سال 2018، با بازنشستگی بسیاری از بازیکنان شامل جان‌لوییجی بوفون، جورجیو کیه‌لینی، آندره‌آ بارزالی و دنیله ده‌روسی همراه شد.
او کم و بیش مجبور بود از این شرایط عبور کرده و پس از دوران شوم حضور ونتورا، همه چیز را از اول روی این ویرانه آغاز کند.
آخرین باری که ایتالیا موفق به کسب سهمیه حضور در جام جهانی نشد، سال 1958 بود. شما باید بیشتر از 60 سال سن داشته باشید تا تورنمنتی بدون حضور آنها را به خاطر بیاورید اما شرایط سخت در رقابت‌های مقدماتی جام‌جهانی باعث شد که آنها در خطر جدی تکرار این شرایط قرار بگیرند. این تیم پس از قرار گرفتن در رتبه دوم گروهش پس از اسپانیا، مجبور شد در نووامبر 2017 دو دیدار رفت و برگشت در مرحله پلی‌آف برابر سوئد برگزار کند.
سوئدی‌ها دیدار رفت در خانه را به لطف گل جاکوب یوهانسن با نتیجه 0- 1 بردند و ایتالیایی‌های بی‌رمق تنها یک شوت در چارچوب در جریان این بازی به ثبت رساندند. آنها در دیدار برگشت سلطه کاملی بر بازی ایجاد کرده و 73 درصد مالکیت توپ را در اختیار داشتند اما راهی برای باز کردن دروازه حریف پیدا نکردند و سوئد پس از کسب تساوی بدون گل به روسیه رفت.
در پایان بازی بازیکنان ایتالیا روی چمن دراز کشیدند و به شدت اشک‌های ریختند- بوفون که می‌دانست خداحافظی‌اش از تیم ملی ایتالیا با چنین شکستی به یاد آورده خواهد شد، حسابی احساساتی شده بود.
او گفت:” من برای خودم متاسف نیستم بلکه برای تمام فوتبال ایتالیا متاسفم. ما در چیزی شکست خوردیم که در سطح اجتماعی نیز ارزش بسیاری دارد. حسرت زیادی در چنین پایانی وجود دارد و دلیلش گذر زمان نیست. ما غرور و قدرت داریم و سرسخت هستیم. ما می‌دانیم چطور دوباره برخیزیم و همیشه این کار را انجام داده‌ایم.”
و آنها دوباره برگشتند. در واقع فقط یک مسیر در پیش رو وجود داشت. ونتورا دو روز بعد اخراج شد اما هفت ماه طول کشید تا مانچینی بیاید و قطعات از هم پاشیده را کنار هم قرار دهد. او در می 2018 به عنوان سرمربی انتخاب شد- درست پس از آن که آتزوری در رتبه 21 رده بندی فیفا، پایین‌ترین رتبه‌اش در این رنکینگ، قرار گرفت.
بنابراین او باید برای بازسازی یک امپراتوری سقوط کرده تلاش می‌کرد- با بنیان مستحکمی از بازیکنان جوان پر عطش که در قلب این ماموریت قرار داشتند. او در اولین فهرست اعلام شده‌اش از نیکولو زانیولو دعوت به عمل آورد و این کار را حتی پیش از درخشش او با پیراهن رم انجام داد. مانچینی به دنبال بازیکنانی بود که می‌دانستند پوشیدن پیراهن لاجوردی چه معنایی دارد.
او بازیکنانی را از باشگاه‌های میانه جدولی مانند ورونا و اسپتزیا دعوت کرد که پیش از آن هرگز جایی در فهرست تیم ملی نداشتند- بیش از 30 بازیکن اولین بازی ملی خود را تحت رهبری او انجام دادند.
جان‌لوییجی دوناروما در حالی که هنوز نوجوان بود، خیلی زود به شماره یک تیم ملی تحت هدایت این مربی تبدیل شد و او همچنین از فدریکو کیه‌زای یوونتوس، نیکولا بارلا و استفانو سنسی ِ اینتر، ساندرو تونالی میلان و مویزه کین پی‌اس‌جی استفاده کرد. تیم بازسازی شده او شاهد حضور جورجینیو به عنوان نقطه اتکا در قلب خط میانی در کنار مارکو وراتی بود، چیرو ایموبیله در نوک خط حمله قرار داشت و از سوی لورنزو اینسینیه و فدریکو برناردسکی حمایت می‌شد.
تیم مانچینی ستاره بزرگی ندارد اما اتحاد و جو “خانوادگی” آن باعث شده که به تیمی شکست‌ناپذیر تبدیل شود.
آغاز دوران حضور او با نتایج متفاوتی همراه بود. او در اولین بازی خود به سختی و با نتیجه 1-2 از سد عربستان سعودی عبور کرد؛ سپس با حساب 1- 3 مقابل فرانسه شکست خورد و پس از آن با هلند 1-1 مساوی کرد. باخت به فرانسه مشکل ایتالیا را به خوبی نمایان کرد- فرانسه بازیکنانی چون پل پوگبا، کیلیان امباپه و آنتوان گریزمان را در اختیار داشت؛ در حالی که تیم او هنوز الماسی در حال صیقل خوردن بود. گل دادن بذرها زمان می‌برد و مانچینی می‌دانست که باید صبور باشد.
تمرکز اصلی او این بود که همه چیز را در جای درست قرار دهد و سهمیه حضور در یورو را به دست آورد. لیگ ملت‌ها در بهترین حالت عاملی برای حواس پرتی بود. آنها در اولین سال برگزاری این مسابقات با یک گل برابر پرتغال، قهرمان نهایی رقابت‌ها، شکست خوردند و در گروه‌شان پس از این تیم در رده دوم قرار گرفتند.
اما آن بازی در 10 سپتامبر 2018 از اهمیت ویژه‌ای برخورداربود- چون این آخرین باری بود که بازیکنان مانچینی طعم شکست را چشیدند. وقتی مسابقات انتخابی یورو در مارس 2019 آغاز شد، آتزوری از شرایط دشوار گذشته عبور کرده بود. همه چیز با پیروزی 0- 2 برابر فنلاند آغاز شد- کین و بارلا، ستارگان جوان تیم، با گلزنی در این دیدار، آغاز دوران جوانگراییِ مانچینی را اعلام کردند.
آنها با پیروزی در هر 10 بازی به کارشان ادامه دادند تا به نوعی مسابقات انتخابی یورو را به سخره بگیرند و خیلی زود خاطرات ناراحت‌کننده از دیدار برابر سوئد را با قرار گرفتن در رده اول و اختلاف 22 امتیازی با فنلاند، تیم دوم جدول، به دست فراموشی بسپارند. این روند باورنکردنی شامل پیروزی 0- 6 برابر لیختن اشتاین و درهم شکستن ارمنستان با نتیجه 1- 9 بود- این دیدار پرگل‌ترین پیروزی آنها پس از سال 1948 به حساب می‌آمد.
اما مانچینی چگونه الهام بخش چنین تغییر دراماتیکی در شرایط تیم ملی ایتالیا شده است؟ او برای شروع از سبک پاسکاری سنتی استفاده کرد که جا افتادن کاملش به تیم او اجازه می‌دهد تا از سوت آغاز بازی سلطه کاملی بر دیدار داشته باشد.
عامل دیگر بالا نگه داشتن روحیه است. مانچینی در زمان حضور در اردوها موسیقی‌های انگیزشی برای اعضای تیمش پخش می‌کند-گفته می‌شود آهنگ زندگی را دوست دارم از رابی ویلیامز یکی از آهنگ‌های محبوب است- و با استقبال ویژه از کسانی که برای اولین بار به تیم ملی دعوت شده‌اند یا اولین بازی ملی خود را انجام می‌دهند، به آنها روحیه می‌دهد.
لئوناردو بونوچی- یکی از باتجربه‌ترین بازیکنان باقی مانده در تیم با 33 سال سن- از مانچینی بابت ایجاد جو “خانوادگی” در ترکیب ایتالیا تمجید کرد و گفت که تمامی بازیکنان از پوشیدن پیراهن تیم ملی کشورشان احساس شعف و شادی می‌کنند.
او پس از پیروزی 0- 2 برابر یونان در سال 2019 که حضور آنها در یورو را قطعی کرد گفت:” رابطه مستحکمی بین بازیکنان و مانچینی شکل گرفته است. هیچکس هرگز دیر نمی‌کند، هیچ کلام نامربوطی مطرح نمی‌شود. این فقط جمعی از بازیکنان نیست بلکه یک تیم واقعی است. وقتی پیراهن آتزوری را بر تن می‌کنیم، همگی احساس شعف و اشتیاق داریم، حس می‌کنیم مثل یک خانواده متحد هستیم.”
پیراهن‌های سبز رنگ “رنسانس” به نمادی از احیای تیم ملی ایتالیا با هدایت روبرتو مانچینی تبدیل شد.
این تیم در جریان آن پیروزی برابر یونان پیراهن جدید سبز تیره “رنسانس” را بر تن داشت- حرکتی عجیب برای تیمی که با لقب لاجوردی پوشان شناخته می‌شود اما این نشانگر تغییر نگرش‌های موجود در تاریخ این کشور فوتبال‌دوست است.
رنسانس به معنای “احیا یا بازسازی علاقه به چیزی” است و بدون شک هواداران ایتالیایی اکنون بیش از تحقیر برابر سوئد با این تیم همراه هستند. این پیراهن منتقدان خودش را در آن زمان داشت اما به عنوان نمادی از تغییر تیم تحت هدایت مانچینی ماندگار خواهد شد.
یورو 2020 کم‌کم از راه می‌رسد و هنوز کارهای زیادی باید صورت بگیرد. مانچینی حالا تیمی تشنه دارد که برای یکدیگر می‌جنگند و فوتبال جذابی را ارائه می‌دهند اما هنوز فاقد نام‌های بزرگ در ترکیب خود در قیاس با رقبایی چون فرانسه، آلمان و اسپانیا هستند.
افراد زیادی احتمال قهرمانی آنها در این مسابقات را نمی‌دهند- آنها در حال حاضر به عنوان هشتمین مدعی قهرمانی از سوی BetFair اعلام شده‌اند- اما “رُم یک روزه ساخته نشد”. مردان مانچینی جهش‌های بزرگی پس از عدم موفقیت در کسب سهمیه حضور در روسیه داشته‌اند اما همگی آنها گام‌های کوچکی در مسیر تبدیل دوباره به یکی از قدرت‌های بزرگ جهان است.
کار آنها در مرحله گروهی چندان دشوار نیست- با حضور ترکیه، ولز و سوییس- پس عیار آنها در مرحله حذفی مشخص خواهد شد زیرا تجربه آنها از رویارویی با رقبای قدرتمند تحت هدایت مانچینی زیاد نیست.
تیم مانچینی تجربه چندانی ندارد و از ستاره‌های آماده درخشش ساخته نشده اما رقابت‌های این تابستان بهترین فرصت را به نسل جدید بازیکنان او می‌دهد تا نشان دهند چقدر پیشرفت کرده‌اند. آنها می‌توانند جای خالی بازیکنان بزرگ را با ارزش‌های مانچینی مانند استعدادهای جوان، اشتیاق و اعتماد پر کنند.
مانچو واقعا تیم دوست داشتنی رو ساخته که هیچ جوره نمیشه از این تیم متنفر بود. بازیکنای جوون،با استعداد و باغیرت و ترکیب با بازیکنان با تجبه ای همچون وراتی تیم خیلی خیلی مستحکمی رو ساخته.