چگونه ژابی آلونسو برای مربیگری ساخته شد

هفت‌یک- آیا ژابی آلونسو که در فصل گذشته به عنوان یک مربی تازه‌کار در بایرلورکوزن بسیار چشمگیر عمل کرد، می‌تواند در بالاترین سطح مربیگری‌اش کند؟ مطمئنا بایرن مونیخ، یکی از باشگاه‌های سابق‌اش، علاقه‌مند به جذب او خواهد بود.

وقتی آلونسو در آخرین فصول  یک دوران بازیگری باشکوه (2014 تا 2017)، برای باواریایی‌ها به میدان می‌رفت، تمام آلیانزآرنا هافبک اهل باسک را برای ویژگی‌های رهبری، آگاهی تاکتیکی و توانایی کامل کنترل بر خط هافبک، تحسین می‌کردند. صحبت‌های هیئت مدیره بایرن، چه اشاره‌ای غیرمستقیم به این موضوع داشته باشد و چه صراحتاً در مورد آن صحبت کنند، این بود که آن‌ها ضریب هوشی فوتبالی آلونسو را در بالاترین حد درک می‌کنند و بسیار دوست دارند روزی او را به عنوان مربی استخدام کنند.

این مقاله در شماره سپتامبر 2023 نشریه ورلد ساکر منتشر شد.

کارل هاینز رومینیگه، مدیرعامل وقت بایرن در مصاحبه‌ای با مجله کیکر در آوریل ۲۰۱۹ گفت:”او بهترین هافبک میانی‌ای است که ما در سال‌های اخیر داشته‌ایم. او سریع‌ترین نبود اما باهوش‌ترین و بهترین بازیکن استراتژیکی بود که تا به حال در خط هافبک دیده‌ام. او بازیکن فوق‌العاده‌ای بود که می‌توانست به چهار زبان از جمله آلمانی صحبت کند. او یک شخصیت مهم بود و کسی است که دوست دارم به عنوان مربی در بایرن ببینم. اکنون در اسپانیاست که حرفه مربیگری خود را یاد می‌گیرد. نظر من این است که باید تلاش کنیم تا او را در مقطعی به بایرن برگردانیم.”

حدود چهار سال بعد، ارزیابی پرشور رومینیگه، این مسئله اکنون در حال به وقوع پیوستن است و او مورد توجه تیم‌های مطرح اروپایی است، به‌ویژه آن‌هایی که او به عنوان بازیکن در آن‌ها بازی می‌کرد: رئال سوسیداد، لیورپول و رئال مادرید. اگر هر یک از آن‌ها قبلاً آلونسو را به عنوان یک مربی برای آینده در نظر می‌گرفتند، مطمئناً علاقه‌شان به خاطر کار استثنایی او به عنوان یک نجات‌دهنده در لورکوزن در فصل 23-2022، اولین تجربه حرفه‌ای او، شعله‌ور شده است. آلونسو که در اکتبر ۲۰۲۲ به دنبال اخراج جراردو سیوانه به لورکوزن آمد، علت عدم نتیجه‌گیری را هنگام ورود به بای آرنا بررسی کرد.

تیمِ ناحیه‌ی راین‌لند که معمولاً در رده‌های بالای بوندسلیگا دیده می‌شود، با مشکلات زیادی در جایگاه دوم از پایینِ جدول رده‌بندی دست و پنجه نرم می‌کرد- با تنها ۵ امتیاز از ۲۴ امتیاز ممکن- تقریباً در هر بخش از زمین ناکارآمد بود. آن‌ها کاملاً سردرگم بودند. لورکوزن به وضوح در انتخاب آلونسو کمی ریسک کرده بود. او به لطف دوران درخشان بازی‌اش، همراه با عناوین فراوان به عنوان یک ملی‌پوش اسپانیایی و قهرمانی در لیگ قهرمانان اروپا با لیورپول و رئال مادرید، بی‌تردید نام بزرگی بود.

با این وجود، آلونسو به عنوان یک مربی به تنهایی، با چیزهای زیادی برای اثبات خود، وارد آلمان شد، تجربه او در زمینه فنی محدود به حضور در تیم زیر ۱۴ ساله‌های رئال مادرید و تیم رئال سوسیداد B (زیر ۲۳ ساله‌ها) بود.

حتی اگر یک مربی با سابقه تا حدی احساس ترس می‌کند اگر با بایرلورکوزن در چنین وضعیت بحرانی‌ای قرار بگیرد. با این حال آلونسو همه چیز را پذیرفت و قبل از طرح یک مسیر صعودی اجتناب‌ناپذیر به سرعت اعتماد به نفس و ثبات را به تیم برگرداند. نه تنها با کسب مقام ششمی در بوندس لیگا، جواز حضور در اروپا را تضمین کرد، بلکه به نیمه نهایی لیگ اروپا نیز رسید، جایی که در نهایت مقابل رم شکست خوردند. این بار شانس یک قدم فراتر رفتن با یک سال دیگر تحت هدایت آلونسو و اضافه شدن استعدادهایی مانند گرانیت ژاکا (آرسنال)، ویکتور بونیفیس (یونیون سن ژیلوا)، آرتور (آمریکا مینیرو)، یوناس هافمن (بروسیا مونشن گلادباخ) و الکس گریمالدو (بنفیکا) بالاست.

ژابی آلونسو در شرایطی هدایت لورکوزن را برعهده داشت که این تیم وضعیتی بحرانی داشت.

سال‌هاست که لورکوزن مجبور بوده با برچسب «هیجان‌انگیز اما ناقص» زندگی کند، تیمی تک‌بعدی و محکوم به ناکامی. اما تحت رهبری آلونسو، آن‌ها به طور ناگهانی تعادل و ثبات را بدست آوردند و مشکلات دفاعی و بی‌نظمی تهاجمی جای خود را به فشردگی و کار تیمی بیشتر، دفاع منظم و رویکرد تهاجمی بابرنامه‌تر داد. الگوهای آن‌ها برای حفظ مالکیت و پرسینگ نیز بسیار بهتر شده است.

در بهار، لورکوزنِ آلونسو توانایی خود را با هشت بازی بدون شکست در بوندس‌لیگا نشان داد، سکانسی که با پیروزی خانگی عالی ۲-۱ مقابل بایرن مونیخ همراه بود. در اینجا یک آزمون تاکتیکی بود که آلونسو و شاگردانش با تمام قوا، منظم و هدفمند آن را پشت سر گذاشتند. آن‌ها پا به پای بایرن در خط میانی رقابت کردند و با بازی مستقیم تند و تیزشان، حریف را شکست دادند. کلید پیروزی، تصمیم آلونسو برای تغییر پست روبرت اندریش از نقش معمول هافبک دفاعی‌اش به سوییپر بود. لورکوزن که شکل جدیدی پیدا کرده بود، بسیار راحت‌تر از پرسینگ بایرن عبور می‌کرد و با جابجایی دائمی اندریش بین خط دفاعی و خط میانی، بایرن هرگز به حل این مشکل نزدیک نشد.

سیمون رولفس، مدیر اجرایی لورکوزن گفت:”این حرکت از ژابی فوق‌العاده بود. بعد از ۲۰ دقیقه، بایرن باید شکل خود را تغییر می‌داد و ما این انعطاف را داشتیم که به آن واکنش نشان دهیم. راب [اندریش] در خط دفاعی خوب عمل کرد و وقتی وارد خط میانی شد، تفاوت‌هایی ایجاد کرد، جایی که بایرن هرگز نتوانست از ما بهتر باشد.”

جای تعجب نیست که آلونسو در حال حاضر به عنوان مربی همان هوش و ذکاوتی را نشان می‌دهد که او را به بازیکنی خاص هم تبدیل کرده بود: توانایی بازی‌خوانی، پیش‌بینی حرکات شطرنجی حریف و حل سریع مشکلات. او اقتدار طبیعی دارد و بازیکنان همیشه به فوتبالیست‌هایی در سطح جهانی مانند او احترام می‌گذارند. رزومه او پر از عناوین جهانی و اروپایی بسیار است و برای بازیکنانی که آرزوی قدم گذاشتن در مسیری مشابه را دارند، خوشایند است.

چیزی که بسیاری از صاحب نظران فوتبال آلمان از آلونسو انتظار نداشتند، شور و شوق مسری او برای چالش در لورکوزن بود، که مفهوم “پروژه” را جا می‌انداخت. چه قبل و چه در حین بازی، او از پرجنب و جوش‌ترین و پرانرژی‌ترین مربیان است و مطمئناً از آن دسته سرمربیانی نیست که در حالی که دستیارانش یک جلسه تمرینی را اجرا می‌کنند، بی‌حوصله کنار می‌ایستند. او به شدت ترجیح می‌دهد در بطن آن باشد، آموزش دهد، توضیح دهد، در تمرینات شرکت کند و حتی در کنار بازیکنان باشد تا وسایل تمرینی مثل آدمک‌ها و مخروط‌ها را بیاورد. عبارت مناسب «درگیر بودن» است. در حین گرم کردن قبل از بازی، او اغلب با ضربات بغل پا در گرم کردن دروازه‌بان مشارکت می‌کند. او به احتمال زیاد جایگاهی برای خود در مربیگری در سطح بالا پیدا می‌کند.

رهبری در دی‌ان‌ای اوست و او مجموعه‌ای قابل توجه از تأثیرات مربیگری درجه یک دارد و از بازی کردن زیر نظر برخی از بهترین‌ مربیان، ایده‌هایی گرفته است. از ۱۵ مربی‌ای که در قرن بیست و یکم لیگ قهرمانان اروپا را برده‌اند، آلونسو تحت هدایت پنج نفر از آن ها بازی کرده است (ویسنته دل‌بوسکه، رافائل بنیتس، ژوزه مورینیو، کارلو آنچلوتی و پپ گواردیولا). علاوه بر این، در هر مورد او فقط در ترکیب حضور نداشت، بلکه نقشی کلیدی در تیم‌های قهرمان ایفا کرد و اغلب انعکاس صدای مربیان در زمین بود. اگر تا کنون تنها یک بازیکنی با دوران حرفه‌ای متناسب با مربیگری در سطح بالا وجود داشته، آن یک نفر ژابی آلونسو است.

پسر پریکو آلونسو، ملی‌پوش سابق اسپانیایی – هافبک دفاعی جنگنده که در اوایل دهه ۱۹۸۰ دو قهرمانی لالیگا را با رئال سوسیداد به دست آورد و همچنین برای بارسلونا و اسپانیا بازی کرد- ژابی تمام زندگی خود را غرق در فرهنگ فوتبال و نحوه اثبات آن گذرانده است. هدف او در فوتبال صرفاً کسب شهرت یا رفاه اقتصادی نیست.

در اعماق ذهن او یک کنجکاوی عقلانی برای زیر و بم این ورزش وجود دارد و در طول دوران بازی‌اش مانند یک اسفنج اطلاعات را جذب کرده است.

تصمیم او در سال ۲۰۱۴ که پس از دوران پنج ساله در رئال مادرید به بایرن مونیخ برود، طرز فکر او را کاملاً خلاصه می‌کند؛ تلاش همیشگی برای کسب دانش فوتبال برای اینکه تا آنجا که می‌تواند یاد بگیرد.

در سن 33-32 سالگی، او ممکن بود گزینه آسان حضور در MLS یا چین را بپذیرد. در عوض، او بایرن را انتخاب کرد، جایی که یک بار در زندگی فرصتی برای کشف اسرار پپ گواردیولا، مردی که او را “پیشگو” می‌نامد، خواهد داشت. آلونسو آنقدر باهوش است، آنقدر ایده‌های خودش را دارد که بخواهد تنها یک کپی بدون نقص از پپ گواردیولا باشد.

بهترین راه برای بیان آن این است که این دو یک کتابچه راهنما برای اصول‌شان دارند: ظرافت تاکتیکی، آگاهی موقعیتی، توجه به جزئیات، تجزیه و تحلیل گسترده، کنترل عاطفی و نیاز به تسلط و شدت.

آنچلوتی – که در زمان سرمربیگری رئال مادرید، آلونسو را به دلیل قدرتی با آن کارش را انجام می‌داد، “ال‌پروفسور” لقب می‌داد – بینش مربیگری زیادی به شاگردش داد، به ویژه در مورد مدیریت انسانی، دیپلماسی و سازگاری سازمانی، تطبیق سیستمی پیرامون ویژگی‌های بازیکنان در دسترس او. درست همانطور که آنچلوتی در میلان، پاری‌سن‌ژرمن، ناپولی و حالا رئال در یک سیستم چرخشی در حال تغییر شکل تیمش بوده است، آلونسو نیز حاضر نیست روی یک ترکیب پافشاری کند. او به عنوان مربی تیم دوم رئال سوسیداد  همیشه از ۱-۳-۲-۴ یا ۳-۳-۴ استفاده می‌کرد. اکنون در لورکوزن، او از ۳-۴-۳ یا ۲-۵-۳ استفاده می‌کند، اگرچه گاهی اوقات به دفاع چهار نفره هم رو می‌آورد.

مورینیو یکی از مربیان بزرگی است که ژابی آلونسو با آنها کار کرد و چیزهای زیادی از آنها یاد گرفت.

در نگاه اول این‌طور به نظر می‌رسد که بی‌پروایی و رفتار نادرست مورینیو با شهرت آلونسو به عنوان عامل ایجاد صلح و آرامش در رختکن فاصله بسیار زیادی داشت. با این حال، ژابی اصرار دارد که «آقای خاص» تنها پیش از بازی‌های اینطور است، زمانی که قصد دارد بازیکنانش را هدایت کند و این توانایی او در برقرار ارتباط و دادن انگیزه است. آلونسو قبل از جدال لیگ اروپا با رم در بهار گذشته گفت:”من چیزهای زیادی از ژوزه یاد گرفتم. چگونه یک رهبر باشیم، چگونه یک تیم را متقاعد کنیم که برای یک هدف بجنگد. ژوزه در این کار بسیار خوب است.” و ظاهراً ژابی آلونسو هم همینطور است.

دایره تاثیرگذاری بر آلونسو

پریکو آلونسو: پدر ژابی خودش یک بازیکن حرفه‌ای خوب بود، یک هافبک سخت‌کوش. ذهنیت پولادین و نگرش فداکارانه او قطعاً دیدگاه ژابی را نسبت به بازی جلا داده است که تماشایی بازی کردن همه‌چیز و پایان آن نیست. پریکو در سال ۲۰۰۰ برای مدت کوتاهی مربی تیم اول رئال سوسیداد بود که ژابی در آن بازی می‌کرد.

آلوارو آربلوا: مدافع راست سابق رئال مادرید و اسپانیا یکی از نزدیک‌ترین دوستان ژابی در فوتبال است. آربلوا در حال حاضر هدایت تیم زیر ۱۹ ساله‌های رئال مادرید را بر عهده دارد و اگر ژابی به عنوان سرمربی به برنابئو بازگردد، آربلوا احتمالا دستیار او خواهد بود.

پپ گواردیولا: آلونسو دو سال (۲۰۱۶-۲۰۱۴) را زیر نظر گواردیولا در بایرن مونیخ گذراند، جایی که از آنجا می‌توانست از فلسفه کنترل، انعطاف‌پذیری و هوش مربی کاتالانی شگفت‌زده شود. آلونسو اخیراً درباره مربی سابق خود گفته است:”او برای هر مربی‌ای تأثیرگذار است.”

روبرتو اولابه: مدیر ورزشی رئال سوسیداد در پنج سال گذشته است که مسئول آوردن ژابی در تابستان ۲۰۱۹ برای هدایت تیم دوم سن‌سباستین بود. ژابی به مدت سه فصل در آنجا کار خود را انجام داد و اولابه اصرار دارد که اگر ژابی بخواهد روزی به سوسیداد بازگردد، درها همیشه به روی او باز خواهند بود.

سباستین پارِیا: دستیار قابل اعتماد آلونسو که در رده‌های جوانان رئال مادرید، سوسیداد و اکنون در آلمان با لورکوزن در کنار او کار کرده است. پاریا ۴۶ ساله بهترین بخش دو دهه کارش را در سیستم آکادمی رئال مادرید گذرانده است.

فلورنتینو پرز: رئیس باسابقه رئال مادرید، همیشه ژابی را به عنوان هم بازیکن و هم مربی تحسین کرده است. شایعات فراوانی وجود دارد مبنی بر اینکه پرز، ژابی را برای جانشینی کارلو آنچلوتی که گفته می‌شود در پایان این فصل هدایت تیم ملی برزیل را بر عهده خواهد گرفت، در نظر دارد.