هنر پنالتی‌گیری؛ چگونه یک دروازه‌بان شما را به جام جهانی می‌رساند
هفت‌یک – دهه‌هاست که ضربات پنالتی عرصه‌ای برای بازی‌های روانی است – از “پاهای اسپاگتی” بروس گرابلار در جریان پیروزی لیورپول برابر رم در فینال جام باشگاه‌های اروپای 1984 و تلاش مشابه یرزی دودک در پیروزی لیورپول برابر میلان در فینال لیگ قهرمانان 2005 تا درآوردن دستکش‌ها توسط ریکاردو برای ایجاد اضطراب در داریوژ واسل در جریان پیروزی پرتغال برابر انگلیس در یک چهارم نهایی یورو 2004.
اخیرا شاهد این بوده‌ایم که گوتیه لارسونر، دروازه‌بان برس، در یک سمت از دروازه‌اش ایستاد تا روحیه نیمار از پاری سن ژرمن را بهم بریزد اما این ستاره برزیلی توپش را در جریان بازی برابر این تیم در لیگ فرانسه به سمت دیگر دروازه زد.
و تماشای حرکات مداوم دروازه‌بان‌ها روی خط به جای ایستادن ثابت در مرکز دروازه نیز اتفاق جدیدی نیست، چرا که آنها پس از تغییر قانون در سال 1997 این اجازه را دارند که پای خودشان را تکان دهند. اما نه به این شکل.
شب گذشته رقابت بر سر سهمیه یکی مانده به آخر جام جهانی 2022 در جریان بود و اندرو ردمین ستااره استرالیا در ضربات پنالتی برابر پرو بود.
گایر یوردت، محقق و مشاور روانشناسی فوتبال، در این مطلب درباره علت موفقیت‌آمیز بودن رفتارهای او توضیح می‌دهد…
***
آشکارترین جنبه نمایش ردمین رقص او روی خط دروازه (عکس زیر) بود که بسیار ماهرانه و درخشان بود. تحقیقات نشان می‌دهد رفتارهای سردرگم کننده دروازه‌بان احتمال گل شدن توپ را 10 درصد کاهش می‌دهد. نکته کلیدی این است که متغیر و غیر قابل پیش‌بینی باشد.
حرکات ردمین در ضربات پنالتی برابر پرو توجه بسیاری را جلب کرد
این اولین رقص ردمین نبود.
او در هنگام مهار دو توپ در ضربات پنالتی‌ای که منجر به قهرمانی سیدنی اف سی برابر پرث گلوری در گرند فینال A-League 2019 شد هم از همین تکنیک استفاده کرد (عکس زیر).
این بازیکن 33 ساله در دقایق پایانی تساوی بدون گل بازی پلی‌آف برای ضربات پنالتی به زمین فرستاده شد و جای کاپیتان متی رایان را گرفت.
به زمین فرستادن بازیکنی که در ضربات پنالتی تخصص دارد، همیشه تضمینی برای موفقیت نیست- برای مثال، کپا آریسابالا از چلسی در وقت اضافه فینال جام اتحادیه امسال برابر لیورپول جانشین ادوارد مندی شد اما نتوانست هیچ توپی را مهار کند و پنالتی سرنوشت‌ساز آخر را نیز از دست داد- اما این سبک از تعویض‌ها یک نوع بازی قدرتی است که باعث می‌شود هر حریفی کمی درباره بازیکن جانشین که وارد زمین شده نگران شود.
اما این حتی برای استرالیا هم شگفتی جدیدی نبود.
وقتی آنها در مسابقات انتخابی جام جهانی 2006 در ضربات پنالتی برابر اروگوئه به پیروزی رسیدند، گاس هیدینک که در آن زمان هدایت این تیم را بر عهده داشت سعی کرد زلیکو کالاچ با 2.02 متری را جانشین مارک شوارتزر کند. هرچند، برت امرتون دچار گرفتگی شده و این تعویض به ناچار برای او مورد استفاده قرار گرفت و شوارتزر با قد 1.95 متر در زمین ماند و در نهایت با مهار دو پنالتی اروگوئه، ستاره این تیم لقب گرفت.
علاوه بر این، ردمین شب گذشته پس از هر ضربه، توپ را به پنالتی‌زن بعدی استرالیا تحویل می‌داد (عکس زیر) که همین باعث می‌شد که آنها شروعی دوستانه و آشنا برای روند معمول پیش از قرار گرفتن پشت ضربه داشته باشند. این کار اولین بار در جام جهانی 2018 توسط انگلیس انجام شد و پس از آن نتایج مثبتی در لیورپول و سایر تیم‌ها نیز داشته است.
ردمین پس از این که هر توپ را به پنالتی‌زن‌ها تحویل می‌داد در نقش محافظ آنها عمل می‌کرد و از هم‌تیمی‌هایش در برابر تلاش‌های پدرو گایس، دروازه‌بان پرو، برای ایجاد بازی روانی مراقبت می‌کرد. این کار هم تیمی‌های او را برای این که روی پنالتیهایشان تمرکز کنند، راحت‌تر می‌کرد.
این اولین باری است که من دروازه‌بانی را در این نقش دیده‌ام.
ردمین همچنین در بازی‌های روانی ویران کننده‌تری هم نقش دارد.
در عکس زیر او برابر الکساندر کاینس قرار گرفته و با سرخوشی توپ را به سمت او می‌گیرد اما سپس آن را از دستش به زمین و جلوی پای این بازیکن می‌اندازد. این به وضوح نشانگر بی‌احترامی است.
اما کار به اینجا ختم نشد و به نظر می‌رسد که او بطری آب گایس را نیز دور انداخته است. دروازه‌بانان اغلب فهرستی از پنالتی‌زن‌های حریف و جهت معمول ضربات آنها را روی بطری نوشیدنی‌شان دارند تا در طول ضربات پنالتی به آنها مراجعه کنند.
روی ضربه آخر، ردمین قرار گرفتن در دروازه را تا جایی که می‌توانست طول داد و داور را مجبور کرد که زدن سوت را به تاخیر انداخته و الکس والرا، پنالتی‌زن حریف، را وادار کرد که پس از قرار دادن توپ روی نقطه پنالتی نزدیک به 18 ثانیه منتظر بماند. تحقیقات ما نشان می‌دهد که چنین تاخیرهایی تا 20 درصد نرخ موفقیت ضربه پنالتی را کاهش می‌دهند.
هرگز تنها یک بازیکن یا یک نوع اقدام، عامل تعیین‌کننده ضربات پنالتی نیست. تفاوت‌های کوچکی وجود دارد و اتفاقات نیز نقش مهمی را ایفا می‌کنند.
با این حال، ردمین کاملا آگاهانه کنترل ضربات پنالتی شب گذشته را در دست گرفت و همین اقدام بدون شک شانس پیروزی استرالیا را افزایش داد.
آیا کاستاریکا و نیوزیلند که امشب تکلیف سی و دومین و آخرین تیم حاضر در جام جهانی امسال را مشخص می‌کنند، در صورت کشیده شدن بازی به ضربات پنالتی از رفتارهای او درس می‌گیرند؟