
20 انتقال گرانقیمت تاریخ فوتبال؛ آیا ارزشاش را داشتند؟
هفتیک- با وجود تمام شایعات درباره احتمال جدایی ارلینگ هالند از بروسیا دورتموند در این تابستان، باید دید که آیا هزینه نقل و انتقالات فوتبال به سطح پیش از شیوع ویروس کرونا بازخواهد گشت یا خیر. در میان اخبار جنجالی درباره رقم بند فسخ قرارداد هالند به نظر میرسد که این انتقال حداقل 80 میلیون یورو هزینه داشته باشد. عدم انجام انتقالهای گرانقیمت در تابستان گذشته مشهود بود و بیشترین مبلغ، 77 میلیون یورویی بود که چلسی برای جذب کای هاورتز به بایرلورکوزن پرداخت کرد که به بیست و یکمین نقل و انتقال گرانقیمت تاریخ تبدیل شد. شاید رکود اقتصادی فوتبال به این معناست که 20 انتقال گرانقیمت تاریخ برای یک سال دیگر نیز بدون تغییر باقی خواهد ماند.
اما آیا پرداخت این مبالغ هنگفت واقعا ارزشش را داشت؟ در این مطلب 20 انتقال گرانقیمت تاریخ را بررسی خواهیم کرد که به نظر میرسد تعداد شکست خوردههای آن از تعداد انتقالهای موفقیت آمیزش بیشتر باشد…
***
1- نیمار، بارسلونا به پاریسنژرمن، 222 میلیون یورو، 2017
قضاوت ارزش پولی در این انتقال دشوار است و بخشی از دلیل آن به این مربوط است که او این رکوردشکنی را با دو برابرِ بیشترین قیمت در آن زمان انجام داد. یک فوتبالیست 200 میلیون یورویی باید چه شکلی باشد؟

دو بار کسب عنوان بهترین بازیکن لیگ فرانسه شایان احترام است اما این کمترین چیزی است که باید از او انتظار داشت. نیمار در روز خوبش عملکردی کاملا هیجانانگیز دارد اما ما نمیتوانیم او را با توجه به رقم پرداخت شده، بازیکنی کاملا موفق بدانیم، مگر این که پاریسنژرمن قهرمان اروپا شود.
2- کیلیان امباپه، موناکو به پاریسنژرمن، 180 میلیون یورو، 2018
میتوان بخشی از داستان حضور نیمار را درباره امباپه نیز به کار برد. بله، او در لیگ فرانسه بسیار خوب ظاهر شده و درخشش چشمگیرش در جام جهانی 2018 نیز همیشه در خاطرهها باقی خواهد ماند.

اما جذب امباپه برای تبدیل کردن پیاسجی به بزرگترین تیم اروپا و فتح مهمترین جام قهرمانی این قاره بود. این فصل شاید بهترین شانس امباپه برای فتح لیگ قهرمانان با پیاسجی باشد؛ خصوصا که شایعاتی درباره تمایل او به بازی در خارج از کشورش در مقطعی از دوران حرفهای خود به گوش میرسد.
3- فیلیپه کوتینیو، لیورپول به بارسلونا، 145 میلیون یورو، 2018
همیشه عجیب بود که بارسلونا چنین تاکیدی بر جذب بازیکنی داشت که حتی نزدیک به معیارهای بهترین بازیکن در لیگ برتر هم نبود و مشخصا هافبک، شماره 10 یا وینگر چپ نیز به شمار نمیآمد. لیورپول شرایط سختی را سر راه آنها قرار داد اما تیم یورگن کلوپ بدون او منسجمتر شد.
کوتینیو به ندرت نمایش خوبی برای بارسلونا داشت و برجستهترین نمایشی که پس از انتقالش داشت، زدن دو گل برابر بارسا در جریان شکست 2- 8 این تیم به بایرن در لیگ قهرمانان فصل گذشته بوده است. او حتی در آن دیدار نیز به عنوان بازیکن تعویضی به میدان رفت.
4- ژوائو فیلیکس، بنفیکا به اتلتیکو مادرید، 126 میلیون یورو، 2019
فصل اولی آرام و فصل دومی درخشانتر- اما پس از عملکرد ضعیف اتلتیکو در دو دیدار رفت و برگشت برابر چلسی با حضور فیلیکس به عنوان هافبک در سیستم 1- 3- 6 در دیدار رفت، سوالاتی درباره این موضوع مطرح شد که آیا چنین مهاجم درخشانی میتواند تمام توانش را در تیم دیهگو سیمئونه به نمایش بگذارد. پرداخت چنین هزینهای از سوی اتلتیکو هنوز هم برخلاف قاعده و روند همیشگی به نظر میرسد؛ حتی اگر تمامی بودجه آن از انتقال بعدی این لیست تامین شده باشد.
5- آنتوان گریزمان، اتلتیکو مادرید به بارسلونا، 120 میلیون یورو، 2019
خرید دیگری از بارسلونا که در آن زمان عجیب به نظر میرسید. گریزمان مشخصا بازیکنی در کلاس جهانی برای اتلتیکو و فرانسه به حساب میآمد اما دقیقا چطور قرار بود در ترکیب بارسلونا جای بگیرد؟ او در نقشهای متفاوتی به کار گرفته شد اما هنوز پاسخ مشخصی برای این سوال وجود ندارد. او در پنج فصل حضورش در اتلتیکو حداقل 15 گل در هر فصل به ثمر رساند اما در اولین فصلش در بارسا 9 گل و در دومین فصل تا اینجا تنها 8 گل زده است. موفقیتآمیز دانستن این انتقال امر دشواری به نظر میرسد.
6- عثمان دمبله، دورتموند به بارسلونا، 105 میلیون یورو، 2017
دمبله چهار سال پیش پس از جدایی شوکهکننده نیمار و به عنوان استعدادی درخشان به نوکمپ رفت. او هنوز هم اساسا به عنوان استعدادی درخشان مشهور است تا این که بازیکنی با ثبات باشد.

مصدومیتها دوران حضور او در میدان را خصوصا در فصل قبل محدود کرد. او شاید هنوز فرصت ارائه نمایش خوب را داشته باشد اما همه انتظار بیشتری از چهار سال ابتدایی حضورش در بارسا داشتند.
7- پل پوگبا، یوونتوس به منچستریونایتد، 105 میلیون یورو، 2016
دوران پوگبا در منچستریونایتد با بحثهایی تکراری درباره نحوه گرفتن بهترین بازی از او همراه بوده است. لحظاتی معدود از درخشش وجود داشته و او در تیم انتخابی اتحادیه فوتبالیستهای حرفهای در فصل 19- 2018 نیز قرار گرفت. اما در مجموع با در نظر گرفتن عملکرد این بازیکن در یوونتوس و نمایش خوبش برای فرانسه در تورنمنتهای بزرگ، پوگبا در منچستریونایتد ناامیدکننده ظاهر شده است- او هرگز به کسب عنوان بهترین بازیکن لیگبرتر نزدیک هم نشد؛ برخلاف چیزی که وقتی رکورد جهانی نقل و انتقالات را شکست از او انتظار داشتیم.
8- ادن هازارد، چلسی به رئالمادرید، 100 میلیون یورو، 2019
مصدومیت پشت مصدومیت. وقتی هازارد موفق به حضور در زمین میشود، به شکل ناامیدکننده طراوتش را به همراه ندارد. چهار گل در نزدیک به دو فصل به این معناست که این انتقال- تا اینجا- فاجعهبارترین انتقال این فهرست بوده است.
9- کریستیانو رونالدو، رئال مادرید به یوونتوس، 100 میلیون یورو، 2018
او گل میزند؛ البته که گل میزند. هفتاد و پنج گل در 88 بازی همچنان رکورد درخشانی است اما رونالدو جذب شد تا به یوونتوس برای فتح لیگ قهرمانان کمک کند.

این اتفاق در طول سه فصل حضورش رخ نداده و به نظر میرسد که یووه امسال برای اولین بار در یک دهه گذشته قادر به فتح سری A نیز نخواهد بود. این گناه رونالدو نیست اما این احساس وجود دارد که باشگاه او میتوانست سرمایهگذاری بهتری روی این پول داشته باشد.
10-گرت بیل، تاتنهام به رئال مادرید، 100 میلیون یورو، 2013
موردی پیچیده. از یک سو بیل چهار قهرمانی اروپا در کارنامه دارد و سه گل در فینالها به ثمر رساند. او همچنین لحظات خاطرهانگیز دیگری را نیز رقم زد که میتوان به دریبل و ضربه پایانی درخشانش در فینال کوپا دل ری و به ثمر رساندن گل پیروزی برابر بارسلونا در سال 2014 اشاره کرد.

اما بیل به ندرت بازیکنی کلیدی برای رئال بود. او خودش را عضوی از تیم نمیدانست و به نظر میرسید که نتوانسته با زندگی در اسپانیا سازگار شود. برای سالها احساس میشد که او بازیکن ولز است که به صورت اتفاقی در فوتبال باشگاهی نیز حضور دارد. به سختی میتوان این انتقال را با توجه به شکستن رکورد جهانی در آن زمان انتقالی موفق دانست.
11- کریستیانو رونالدو، منچستریونایتد به رئالمادرید، 94 میلیون یورو، 2009
رونالدو برنده توپ طلا بود که به رئال پیوست اما افراد کمی پیشبینی میکردند که دوران حضورش در مادرید تا این حد موفقیتآمیز باشد. به ثمر رساندن 450 گل در 438 بازی به قدری درخشان بود که چهار کفش طلای اروپا را برای او به ارمغان آورد. دو قهرمانی لیگ در 9 فصل کمی ناامیدکننده است اما چهار قهرمانی اروپا این موضوع را جبران میکند. رئال در کمال ناباوری موفق شد هزینه انجام شده برای خرید این بازیکن را در هنگام فروش او به یوونتوس پس از 9 فصل برگرداند.
12- گونسالو ایگواین، ناپولی به یوونتوس، 90 میلیون یورو، 2016
انتقالی که فاجعهبار نبود اما قطعا موفقیتآمیز هم نبود. ایگواین در آخرین سال حضورش در ناپولی پیش از پیوستن به یوونتوس به رکورد 36 گل زده دست یافت اما سپس در دو فصل اولش در یووه با کاهش 33 درصدی رکوردش نسبت به فصل قبل روبرو شد و به ترتیب 24 و 16 گل به ثمر رساند، پس از آن به صورت قرضی به میلان و چلسی رفت؛ زمانی که یووه تلاش میکرد شرایط را با جذب رونالدو بهبود ببخشد.
13- هری مگوایر، لسترسیتی به منچستریونایتد، 87 میلیون یورو، 2019
آغازی خوب، نیم فصل دوم نامطمئن در اولین فصل و فصل دومی کاملا مثبت. مگوایر به عنوان گرانقیمتترین مدافع تاریخ، گاهی پراشتباه به نظر میرسد و شواهد حاکی از این است که در برابر سرعت آسیب پذیر است. تاثیر او به اندازه کافی قابل توجه بوده که در میان فصل اول حضورش به عنوان کاپیتان تیم انتخاب شد اما بهترین عملکرد او احتمالا در آخرین فصل حضورش در لستر دیده شد.
14- روملو لوکاکو، اورتون به منچستریونایتد، 85 میلیون یورو، 2017
اگر به این نکته توجه کنید که او هرگز موقعیت درخشش در چلسی را پیدا نکرد، یونایتد تنها زمانی بود که سطح عملکرد لوکاکو افت کرد. او برای اندرلخت، وست برومویچ، اورتون، اینتر و بلژیک نمایشی درخشان داشته است.

یونایتد پول هزینهشده برای او را پس گرفت اما لوکاکو در دو فصل، ابتدا 16 و سپس 12 گل به ثمر رساند که آماری ناامیدکننده است چرا که در پنج فصل حضورش در لیگ برتر به ترتیب 17، 15، 10، 18 و 25 گل زده بود.
15- ویرژیل فندایک، ساوتهمپتون به لیورپول، 84.5 میلیون یورو، 2018
موفقیتی تمام عیار. لیورپول صبوری کرد، به جای توجه به سایر بازیکنان تمام تمرکزش را روی بازیکن هلندی گذاشت و پاداش خوبی گرفت.

فن دایک حالا به عنوان بهترین مدافع میانی شناخته میشود و در هر دو زمینه دفاعی و آغاز بازیسازی عملکردی درخشان دارد. او در رده بندی توپ طلای سال 2019 در رده دوم قرار گرفت که افتخاری نادر برای یک مدافع میانی بود و تنها نکته منفی، مصدومیتی بوده که باعث غیبت او در بیشتر دیدارهای فصل جاری شده است.
16- لوییس سوارز، لیورپول به بارسلونا، 82.5 میلیون یورو، 2014
با توجه به این که سوارز در زمانی جذب شد که دوران چهار ماهه محرومیتش از فوتبال به دلیل گاز گرفتن جورجو کیهلینی در جام جهانی 2014 را سپری میکرد، این در واقع انتقالی کاملا جسورانه بود.

یافتن اشتباهی از سوارز در بارسلونا دشوار است: قهرمانی اروپا در اولین فصل، چهار قهرمانی لیگ، یک کفش طلای اروپا و قرار گرفتن در رده سوم بهترین گلزنان تاریخ باشگاه. جدایی او دردسری بزرگ بود اما جذبش به خوبی پیش رفت.
17- روملو لوکاکو، منچستریونایتد به اینتر، 80 میلیون یورو، 2019
او کاملا به دوران اوج برنگشته اما احتمالا بهتر از همیشه بوده است. بیست و سه گل در سری A در اولین فصل و 9 گل در یازده بازی در لیگ اروپا تحتالشعاع گل به خودی از روی بدشانسی او در دیدار فینال برابر سویا قرار گرفت که گل پیروزیبخش تیم حریف نیز شد. او این فصل یک مرحله بالاتر رفت. لوکاکو نیاز به فتح جام دارد تا انتقالش به عنوان موفقیتی بدون هیچ شک و شبهه قضاوت شود اما نشانهها تا به اینجا مثبت بودهاند.
18- نیکلاس پپه، لیل به آرسنال، 80 میلیون یورو، 2019
سخت گرفتن به پپه کار دشواری است- اینطور نبوده که بسیاری از بازیکنان آرسنال در طول دو فصل گذشته به صورت مداوم عملکرد خوبی را از خود به نمایش گذاشته باشند. اما درخشش این بازیکن ساحل عاجی در این مدت به ندرت مشاهده شده- او بارها بسیار قابل پیشبینی بوده و گاهی تکنیکش باعث شکستش شده است. این رقم 72 میلیون یورویی پرداخت شده از سوی آرسنال در واقع رقمی سرسامآور برای بازیکنی است که حتی در جمع 11 بازیکن برتر این تیم نیز حضور ندارد.

کپا با پیوستن به چلسی به گرانترین دروازهبان جهان تبدیل شد اما اکنون در استمفوردبریج ذخیره ادوارد مندی است.
19- کپا آریسابالاگا، اتلتیکبیلبائو به چلسی، 80 میلیون یورو، 2018
حتی برای دروازهبانی که بیشتر از توانایی مهار توپ، به دلیل مهارتش در آغاز بازیسازی جذب شده، کپا به شکل عجیبی پر اشتباه بوده است. گرانقیمتترین دروازهبان تاریخ فوتبال از نظر آماری بدترین مهارکننده در فصل گذشته لیگ برتر بوده و حالا بازیکنی ذخیره است.
20- لوکاس هرناندز، اتلتیکو مادرید به بایرنمونیخ، 80 میلیون یورو، 2019
او آغاز خوبی داشت اما مصدومیت از ناحیه مچ پا اولین فصل حضور او را با مشکل مواجه کرد و او از آن زمان نتوانست خودش را در تیم جا بیاندازد. او حالا بازیکن ذخیره در هر دو پست دفاع چپ و دفاع میانی است که کاربردی به نظر میرسد اما چیزی نیست که از سومین مدافع گرانقیمت تاریخ انتظار داشته باشید.
***
نیازی نیست که همیشه جذب بازیکنان را به عنوان موفقیت یا شکست مورد قضاوت قرار داد- فضای زیادی بین این دو مفهوم برای بازیکنانی وجود دارد که بدون تعریف شدن با رقم قراردادشان، خوب بازی میکنند (نیمار) یا بازیکنانی که علیرغم ارائه نمایشی ناامیدکننده، نمیتوان آنها را به طور کامل نادیده گرفت (پوگبا).
اما تعداد نقل و انتقالاتی از این لیست که با توجه به معیار صرف رقم انتقال میتوانند موفقیتی کامل به حساب بیایند، بسیار کم است. شاید بتوان فقط سه انتقال را تا اینجا نام برد: رونالدو (به رئال)، فندایک و سوارز. شاید بازیکنانی چون لوکاکو، نیمار و امباپه بتوانند به آنها بپیوندند.
اما سه از 20 نسبت کمی است؛ خصوصا وقتی این موضوع را در نظر بگیرید که شکستهای واضح بیشتری وجود دارد: کوتینیو، گریزمان، دمبله، هازارد، پپه، کپا و هرناندز هرگز در باشگاههای جدیدشان احساس راحتی نداشتهاند.
البته بسیاری از این انتقالات به هم پیوسته هستند. جدایی نیمار از بارسلونا در سال 2017 به این معنا بود که آنها هزینه بسیاری برای خرید دمبله و سپس کوتینیو انجام دادند که بودجه لیورپول برای جذب فندایک را فراهم کرد. کمی بعد فروش گریزمان هزینه انتقال فیلیکس به اتلتیکو را تامین کرد. دو بازیکن شامل لوکاکو و رونالدو دوبار در این فهرست حضور دارند که تقریبا با رقمی یکسان جابجا شدند.

عملکرد قبلی بازیکنانی که با رقمهای بزرگ منتقل شدند شاید چیز زیادی درباره عملکرد آینده بازیکنان دیگر نشان ندهد. هالند که به احتمال زیاد وارد این جمع 20 نفره خواهد شد، به نظر غیرقابل مهار میرسد.
اما پرداخت هزینه هنگفت برای فوق ستارههای شناخته شده همیشه جواب نمیدهد. 15 سال پیش پرداخت رقم 80 میلیون یورو باورنکردنی بود. این رقم 5 سال قبل برای خرید یک فوق ستاره واقعی کافی بود. امروز اینطور به نظر میرسد که پرداخت 80 میلیون یورو در نهایت منجر به ناامیدی خواهد شد.