آیا کرونا باعث تغییر فرمت جام‌های اروپایی می‌شود؟
هفت‌یک– آخرین باری که ساختار لیگ قهرمانان دچار تغییری اساسی شد، حاصل آن قهرمانی غیرمنتظره بود. فصل 04 – 2003 اولین فصل پس از حذف رقابت کسل‌کننده دور دوم گروهی و جایگزینی آن با دو بازی رفت و برگشت در مرحله یک هشتم بود. این تغییر تا حدودی در شکل‌گیری غیرقابل پیش‌بینی‌ترین ترکیب نیمه نهایی در تاریخ رقابت‌ها موثر بود- چلسی، دیپورتیوو لاکرونیا، موناکو و قهرمان نهایی مسابقات، پورتو.
ساختار جدید از آن زمان تاکنون دیگر چنین شگفتی‌هایی را پدید نیاورده اما قاعده کلی همچنان پابرجاست – احتمال کسب نتایج شگفت‌انگیز در تعداد بازی‌های کم‌تر همچنان بیش‌تر است. این اصل اکنون که رقابت‌های یک چهارم نهایی لیگ قهرمانان باید به صورت تک بازی در هفته‌ای شبیه به متن موسیقی “هفت روز” کریگ دیوید برگزار شود، کاملا تطابق‌پذیر است: تیم‌ها باید در روزهای چهارشنبه، پنج شنبه، جمعه و شنبه به رقابت بپردازند و پس از آن چهار تیم باقی مانده می‌توانند در روز یکشنبه استراحت کنند.
این یک تغییر موقت و اجباری است. اما اگر این ساختار جدید که شبیه به بازی‌های ملی است، باعث خلق بازی‌هایی جذاب شود، درخواست‌هایی از جانب هواداران – و احتمالا نه از سوی تیم‌ها – برای اضافه شدن دائمی این ساختار به تقویم فوتبالی صورت خواهد گرفت. در دنیایی که فوتبال چه از نظر توزیع حق پخش تلویزیونی و چه از نظر افزایش تعداد تعویض‌ها به گونه‌ای طراحی شده که به تیم‌های بزرگ کمک کند، با ابتکاری مواجهیم که به کمک تیم‌های ضعیف‌تر آمده است. علاوه‌بر این، قرعه‌کشی انجام شده به این معناست که سه تیم از چهار تیم راه یافته به مرحله نیمه نهایی در سه شنبه و چهارشنبه آینده تیم‌هایی خواهند بود که تاکنون سابقه قهرمانی در این رقابت‌ها را نداشته‌اند. این تورنمنت باید غیر قابل پیش‌بینی‌ترین تورنمنت بعد از فصل 04 – 2003 باشد.
پس استفاده از ساختار تک بازی برای کدام تیم‌ها مناسب‌تر است؟ آتالانتا بهترین گزینه برای شرط‌بندی است چرا که بدون شک یکی از تحسین برانگیزترین تیم‌های اروپایی طی دو فصل اخیر بوده اما یکی دیگر از دلایلش نیز این است که این تیم از فرصت رویارویی با پاری سن ژرمن در یک تک بازی به جای بازی رفت و برگشت سود خواهد برد. هرچند جان‌پیرو گاسپرینی، سرمربی آتالانتا، مربی بسیار زیرکی است و پی اس جی نیز رکوردی بحث برانگیز در کنترل نتایج دیدارهای رفت و برگشت دارد اما به نظر می‌رسد که آتالانتا تیمی است که فردا شب در لیسبون بدون نگرانی از انجام بازی محتاطانه یا پیامدهای تاکتیکی قانون گل زده در خانه رقیب، از فرصت مواجهه نود دقیقه‌ای با حریف استقبال خواهد کرد.
مراحل پایانی رقابت‌های این فصل چمپیونزلیگ به طور مجتمع در پرتغال برگزار می‌شود و مراحل یک چهارم و نیمه‌نهایی هم تک‌بازی است.
همین امر در مورد لایپزیش در جدال پنجشنبه شب‌شان با اتلتیکو مادرید نیز صدق می‌کند گرچه ناراحت کننده است که هر دو تیم تازه وارد ستاره‌های اصلی خود را در اختیار نخواهند داشت- تیمو ورنر از لایپزیش جدا شده و به چلسی پیوسته و جوزپ ایلیچیچ نیز به دلایل شخصی غایب خواهد بود. لیون دیگر تیمی است که از این ساختار غیر معمول سود خواهد برد، گرچه هواداران لیون به این نکته اشاره خواهند کرد که تیم‌شان در مجموع دیدارهای رفت و برگشت در مرحله گروهی فصل قبل با نتیجه 3- 4 مقابل منچسترسیتی به برتری رسید.
با این حال قاعده گفته شده همچنان پابرجاست و در مورد لیگ اروپا نیز صدق می کند. در فصول اخیر تیم‌های کمی توانسته‌اند مانند سویا بازی‌های رفت و برگشت را با موفقیت پشت سر بگذارند، بنابراین ولورهمپتون – که تجربه کمی از حضور در مرحله حذفی رقابت‌های اروپایی دارد – با اعتماد به نفس بیش‌تری به تک بازی امشب قدم خواهد گذاشت. بررسی عمومی این تغییر ساختار می‌تواند جالب باشد زیرا ساختار رفت و برگشتی بازی‌ها به طور فزاینده‌ای رو به کاهش است.
فینال جام یوفا تا سال 1997، جام حذفی ایتالیا از سال 1981 تا 2007 و همچنین جام لیبرتادورس تا سال 2018 – سال برگزاری بازی پرحاشیه بوکاجونیورز و ریورپلاته – به صورت رفت و برگشت برگزار می‌شدند. در فوتبال انگلیس نیز فینال جام اتحادیه در شش فصل ابتدایی برگزاری‌اش تا فصل 67 – 1966 به صورت رفت و برگشت برگزار شده و تا فصل 01- 2002 نیز از همین شیوه در دو مرحله ابتدایی آن استفاده می‌شد – امروزه فقط مرحله نیمه نهایی به این صورت برگزار می‌شود که این موضوع هم در سال‌های اخیر با پرسش‌هایی روبرو شده است. اما ماهیت برگزاری رقابت‌های اروپایی به صورت رفت و برگشت (به جز فینال) هرگز زیر سوال نرفته است، بنابراین این اتفاقات یک ماجراجویی جدید به نظر می‌رسد.
البته این حقیقت نیز وجود دارد که این دیدارها در زمین‌های بی‌طرف و بدون حضور تماشاگر در پرتغال برگزار می‌شود. و بار دیگر این حس وجود دارد که این موضوع به سود تیم‌های کوچک‌تر خواهد بود؛ هرچند عوامل دیگری نیز وجود دارند که باید مورد بررسی قرار بگیرند. کمبود شور و هیجان در ورزشگاه اتحاد هنگام بازی‌های منچسترسیتی در لیگ قهرمانان یکی از مشکلات این تیم بود – حالا اگر آنها در مرحله نیمه نهایی مقابل تیمی مانند بایرن مونیخ قرار بگیرند، دیگر مشکلی از این بابت نخواهند داشت.
آیا تجربه بازی پشت درهای بسته مفید است؟ تیم‌های حاضر در لیگ برتر، لالیگا و سری A در ماه‌های اخیر به بازی در این شرایط عادت کرده‌اند؛ در حالی‌که لیگ فرانسه در ماه آوریل مسابقاتش را به صورت نیمه کاره رها کرد و بنابراین بازی در چنین شرایطی برای تیم‌های لیون و پی اس جی ناآشناتر است. با این حال چیزی که باید منتظر تماشایش باشیم، میزان میل تهاجمی تیم‌های حاضر در رقابت‌هاست. این خطر وجود دارد که تیم‌ها مانند مراحل پایانی تورنمنت‌های ملی بیش از حد بر روی اشتباه نکردن متمرکز شده و بنابراین بازی محتاطانه‌ای را به نمایش بگذارند.
برگزاری مراحل حذفی به صورت تک‌بازی، شانس تیم‌های کوچک‌تر برای رسیدن به مراحل بالاتر را افزایش می‌دهد.
درحالی‌که زمانی تیم‌ها در بازی‌های رفت و برگشت مرحله حذفی لیگ قهرمانان محتاطانه بازی می‌کردند، این موضوع درمورد دو فصل اخیر این رقابت‌ها صدق نمی‌کند چرا که نتایج مجموع بازی‌های رفت و برگشت‌شان در مرحله یک چهارم نهایی و نیمه نهایی به ترتیب،4-4، 2-1، 4-3، 5-1، 3-4، 7-6، 4-4، 3-2، 4-0، 6-1، 3-3، و 4-3 (بر حسب اتفاق هیچ یک از این بازی ها به وقت اضافه نرفته) بوده است. این یعنی میانگین 6.7 گل در مجموع یک بازی رفت و برگشت و 3.38 گل در هر بازی- که به مراتب بیش‌تر از میانگین آمار گل‌ها زده در رقابت‌های داخلی است.
هرچند انتظار ما طمعکارانه است- هیجان یکسانی را از تک تک بازی‌ها انتظار داریم اما هیجان بسیار بیش‌تری را از گوناگونی تیم‌های حاضر در مراحل بالاتر نیز توقع داریم. اما شاید یوفا به شکل غیر منتظره‌ای ساختار ایده‌آلی را برای فراهم کردن هر دوی این موارد پیدا کرده باشد و پس از توقف و بازگشایی ناامید کننده‌ای که باعث ایجاد تنش در بیش‌تر لیگ‌های داخلی شد، اوج‌گیری رقابت‌های قاره‌ای بتواند یک پایان خاطره‌انگیز را رقم زده و الگویی برای فصل‌های آینده باشد.