آیا واقعا بایرن، دورتموند را از ورشکستگی نجات داد؟
هفت‌یک– در 10 سال نفس‌گیر قبل و بعد از ورود به هزاره سوم، بروسیا دورتموند از تیمی شکست خورده به یک قدرت بزرگ و غیرقابل انکار تبدیل شد. وست‌فالنی‌ها در سال‌های 1995، 1996 و 2002 قهرمان آلمان شدند و در سال 1997 هم قهرمانی در چمپیونزلیگ را جشن گرفتند. افتخارات بیش‌تر هم به شکل‌های دیگری نصیب این تیم شد. دورتموند که با مدیریت پرسر و صدا و هجومی گرد نیه‌باوم، رئیس و مایکل مایر، مدیر کل باشگاه، اداره می‌شد، توانست با کنار زدن بایرن مونیخ، با انتقالی 12.5 میلیون یورویی، توماس روسیسکی، ستاره جوان اهل چک را از اسپارتا پراگ به خدمت بگیرد و همچنین سباستین کِل، ملی پوش جوان آلمانی را از چنگ رقبای داخلی خارج کند.
کِل که در آن زمان 21 ساله بود و در خط میانی فرایبورگ بازی می‌کرد، با بایرن به توافق رسیده و پیش پرداختی هم دریافت کرده بود اما وقتی دورتموندی‌ها پول بیش‌تری به او و فرایبورگ پیشنهاد دادند، نظرش را تغییر داد. بایرنی‌ها که عادت داشتند همیشه هر کاری که دوست دارند، انجام بدهند، عصبانی شدند.
اما بسیاری نمی‌دانند که پیشرفت دورتموند، بر پایه‌های بسیار متزلزلی بنا شده بود. تامین مالی سرمایه‌گذاری هنگفت آنها روی خرید بازیکنان و برنامه جاه‌طلبانه برای افزایش ظرفیت وست فالن، تنها براساس حضور پیاپی در چمپیونزلیگ صورت می‌گرفت و وقتی آنها دو بار پیاپی در فصل‌های 04-2003 و 05-2004 از رسیدن به لیگ قهرمانان بازماندند، خانه پوشالی نیه‌باوم و مایر شروع به فرو ریختن کرد. کیکر در مجموعه‌ای گزارش‌ها، از قول توماس هنکه و فردی روکن‌هاوس، خبرنگاران زوددویچه سایتونگ، فاش کرد که دورتموند در مجموع بیش از 200 میلیون یورو قرض و بدهی دارد.
نیه‌باوم و مایر با هزینه‌های هنگفت و بی‌برنامه، دورتموند را در آستانه ورشکستگی قرار دادند.
نیه‌باوم و مایر از هر ترفندی برای سرپا نگه داشتن باشگاه و پنهان کردن میزان بحران انجام دادند. ورزشگاه وستفالن را در معامله پرخطر فروش و اجاره، به یک بانک فروختند (توضیح مترجم: معامله sale-and-leaseback، معامله‌ای که مالک، ملکی را به دیگری می‌فروشد و سپس آن ملک را اجاره می‌کند و بهای آن به صورت اجاره بها محاسبه می‌شود). یک کمپانی بیمه، حق بازاریابی لوگو و اسم باشگاه را صاحب شد. دورتموند 5 میلیون یورو به مالیات و 1 میلیون یورو هم به کمپانی‌های حمل و نقل عمومی بدهکار بود. آلبرت ساله، یکی از غول‌های تجارت آلمان که در زمینه ملک و املاک فعالیت دارد، مخفیانه 15 میلیون یورو به دورتموند قرض داد و در مقابل، حق انتقال روسیسکی، کریستوف متزلدر، مدافع ملی پوش آلمانی و ایورتون، مهاجم برزیلی، را از آن خود کرد.
آنطور که ساشا فلیگه و فرانک فلیگه در کتاب خود ” Echte Liebe” نوشته‌اند، ساله که هوادار بایرن بود، درحالی‌که لیدرهوزن (توضیح مترجم: لباس سنتی آلمانی‌ها که معمولا در جشن‌ها پوشیده می‌شود) به تن داشت، در جلسه با طلبکاران حضور پیدا کرد تا نارضایتی خود را از بی‌احتیاطی دورتموندی‌ها نشان بدهد. آنها خیلی فراتر از اندازه‌های خود عمل کرده بودند و به حساب درآمدهای آینده که هیچ‌وقت عملی نشد، قرض گرفتند. نیه‌باوم برای جذب سرمایه، به فکر ساختن یک رولر کوستر در اطراف ورزشگاه افتاد. او همچنین با یک کمپانی تولید بستنی قرارداد امضا کرد که محصولاتش را تنها در ورزشگاه وست فالن بفروشد؛ در حالی‌که فراموش کرد قبلا قول چنین قراردادی را به یک کمپانی دیگر داده بود.
آنها سخت به پول نیاز داشتند و او و مایر حتی کاسه گدایی را مقابل دشمنان قسم خورده گرفتند. آنها از الی هوینس، رئیس باشگاه، 2 میلیون یورو قرض خواستند تا به آنها در پرداختی یک ماه‌شان کمک کند. هوینس که عادت داشت به باشگاه‌هایی مانند سن پائولی و چند باشگاه کوچک دیگر که از نظر مالی مشکل داشتند، کمک کند، با این درخواست موافقت کرد. دورتموند سه چهارم این مبلغ را، بدون سود، شش هفته بعد برگرداند. بقیه قرض که کم‌تر از 500 هزار یورو بود، باید با سود 5 درصد پرداخت می‌شد.
در تابستان 2005، دورتموند تحت مدیریت هانس یواخیم واتسکه، مدیر اجرایی جدید باشگاه، با باقی مانده مبلغ انتقال تورستن فرینگز، بدهی را تسویه کرد. این هافبک یک سال قبل با مبلغ 9.25 میلیون یورو به بایرن مونیخ فروخته شده بود. در حالی‌که فرینگز تلاش کرده بود انتقال را به هم بزند. او توافق کرده بود به باواریا برود تا زیر نظر اتمار هیتسفلد کار کند اما متوجه شد که فصل بعد، به جای او، فیلیکس ماگات هدایت بایرن را برعهده دارد. او و ماگات چند سال قبل در وردربرمن با هم درگیر شده بودند. فرینگز به پادکست نشریه بیلد گفت:” او 15 دقیقه به من توهین کرد. من از مدیر برنامه‌ام پرسیدم که آیا هیچ راهی وجود دارد که به آنجا نروم.” این هافبک ملی پوش آلمانی تنها یک سال زیر نظر این مربی سختگیر دوام آورد و پس از آن به برمن برگشت. او گفت:” من هر روز با حال بدی به تمرینات می‌رفتم. شرایط نمی‌توانست آن طور ادامه پیدا کند.”
واتسکه تایید کرد که دورتموند 2 میلیون یورو از بایرن قرض گرفت اما جلوگیری از ورشکستگی احتمالا ادعا خیلی بزرگی است.
زیر نظر واتسکه، دورتموند جای پایش را محکم کرد و بار دیگر از نظر مالی به ثبات رسید. نه او، نه مدیران قبلی و نه بایرن، هرگز در مورد آن 2 میلیون یورو صحبت نکردند. یکی از عجیب‌ترین داستان‌های فوتبال آلمان نا گفته باقی ماند- تا این‌که در فوریه 2012، هوینس آن را فاش کرد. رئیس آن زمان باشگاه بایرن مونیخ در دیداری با هواداران گفت:” زمانی، وقتی که آنها کاملا در بدهی غرق بودند و نمی‌توانستند دستمزدها را بپردازند، ما به آنها برای دو ماه، دو میلیون یورو قرض دادیم.” واتسکه هم این داستان را تایید کرد:” من هوادار سرسخت سنت‌ها هستم و بنابراین، معتقدم که این نمی‌توانست ایده بدی باشد.”
زمان افشاگری هوینس، جالب بود. تیم او مقابل هامبورگ با تساوی 1-1 متوقف شده و رقابت قهرمانی را به دورتموند واگذار کرده بود. تیم یورگن کلوپ در آستانه دومین قهرمانی پیاپی در بوندس لیگا بود و رقابت از سر گرفته شده با جنوبی‌ها، بار دیگر به دشمنی تبدیل می‌شد. هوینس با یادآوری شرایط اسف‌بار دورتموند و کمک خودش، قصد داشت جایگاه واقعی دو باشگاه را در اکوسیستم بوندس لیگا نشان بدهد.
گفتن این‌که آیا هوینس از سر خیرخواهی، از دورتموند حمایت کرد یا می‌خواست از این فرصت برای شرمنده کردن آنها در آینده استفاده کند یا نه، غیرممکن است. شاید هر دو اینها بود. مطمئنا واتسکه هرگز نفهمید که چرا مدیران قبلی، برای چنین مبلغ اندکی، آنها را مدیون بایرنی‌ها کردند. او سال‌ها بعد گفت:” من ترجیح می‌دهم زیر پل بخواهم و گدایی کنم، تا این‌که از بزرگ‌ترین رقیب خودمان کمک بخواهم.” 2 میلیون یورویی که نیه‌باوم و مایر از بایرن قرض گرفتند، در مقابل دریای بدهی آنها چیزی نبود؛ کم‌تر از یک درصد از بدهی آنها در آن زمان اما برای این‌که به افسانه ممانعت بایرن از ورشکستگی دورتموند دامن بزند، کافی بود.