نگاهی به مرکز VAR بوندسلیگا؛ چرا داور ویدئویی جنجال‌ها را بیشتر کرده است؟
هفت‌یک- “کمک داور ویدئویی”- به ندرت سه کلمه باعث ایجاد چنین بحث و جدل‌هایی در فوتبال شده است.
در هفته‌های اخیر، پس از اینکه هاوارد وب، رئیس کمیته داوران بازی‌های لیگ برتر انگلیس، از آرسنال و برایتون به دلیل “خطاهای قابل‌توجه” در بازی‌های ماه گذشته عذرخواهی کرد و به دنبال آن، لی میسون به خاطر این خطای تاثیرگذار از سمت خود به عنوان داور وی‌ای‌آر در لیگ برتر کنار رفت، کمک داور ویدئویی دوباره در کانون توجه فوتبال انگلیس قرار گرفته است.
مهم نیست که چقدر تصمیمات بحث‌برانگیز ممکن است وجود داشته باشد، فناوری ویدیویی در لیگ برتر باقی می‌ماند، اما آیا مشکلات مشابهی در لیگ‌های دیگر در سراسر اروپا وجود دارد؟ سیستم‌های آنها چقدر متفاوت عمل می‌کنند؟ چه درس‌هایی را می‌توان از آنها گرفت؟ آیا در آنجا هم وی‌ای‌آر به اندازه انگلیس بحث‌برانگیز است؟
[خبرنگار] اتلتیک به پشت صحنه مرکز VAR بوندسلیگا در کلن- یک مرکز متمرکزِ متصل به تمام استادیوم‌های سطح اول فوتبال آلمان – رفت تا اطلاعاتی به دست بیاورد.
آلمان نیز در این فصل از جنجال در مورد تصمیمات داوری مستثنی نبوده است.
مارکو روزه، سرمربی لایپزیش، پس از شکست بحث‌برانگیز ۲-۱ مقابل اونیون برلین که شاهد بررسی‌های متعدد VAR بود، گفت:”فکر می‌کنم به طور کلی ما از VAR در آلمان به شکل بحران‌زایی استفاده می‌کنیم. ما با وی‌ای‌آر، در زمین هیچ لطفی به داوران نمی‌کنیم. تنها کاری که می‌کنیم این است که تلویزیون تماشا می‌کنیم و مدام کانال را عوض می‌کنیم.”
برونو لابادیا، سرمربی سابق اشتوتگارت، پس از شکست ۲-۱ مقابل فرایبورگ که دو پنالتی علیه تیمش اعلام شد، پا را فراتر گذاشت و گفت: «شما همیشه ما را فریب می‌دهید. من مخالف مطلق وی‌ای‌آر هستم. وی‌ای‌آر فوتبال را خراب می‌کند.”
این چالش در آلمان با دیدگاه گسترده‌تری در بین بازیکنان و کارکنان، تغییر کرده است. یک نظرسنجی در سال ۲۰۲۰ نشان می‌دهد که بیش از ۵۰ درصد از بازیکنان، از استفاده از VAR در بوندسلیگا ناراضی بوده‌اند، اما تلاش برای بهبود مستمر آن، سال به سال در حال انجام است.
مرکز وی‌ای‌آر بوندسلیگا در کلن
از منظر فناوری، مدل بوندسلیگا از شروع فصل 23-2022 متفاوت از بقیه اروپا عمل کرده است.
لیگ‌های دیگر شرکت‌های فناوری شخص ثالث را استخدام می‌کنند. در آلمان، Deutsche Fussball Liga (DFL)– نهاد حاکم بر دو سطح از فوتبال آلمان- یک سرمایه‌گذاری مشترک با شرکت فناوری Deltatre (یک شرکت ارائه‌دهنده فناوری ورزشی و سرگرمی که مسئولیت نمایش داده‌های گرافیکی را هنگام پخش زنده بر عهده دارد) به نام Sportec Solutions ایجاد کرده است.
مهمتر از همه، این مشارکت به بوندسلیگا اجازه می‌دهد تا زیرساخت داده‌ها و فناوری خود را در داخل کشور نگه دارد و استقلال بیشتری برای قضاوت ویدئویی فراهم می‌کند.
لوکاس گلاکنر، مسئول فناوری‌های داوری در Sportec Solutions می‌گوید:”همیشه احساسات زیادی درمورد VAR در طول روز بازی وجود دارد، اما اگر یک قدم به عقب برگردید و از راه دور به فناوری نگاه کنید، بازخوردهای مثبت زیادی دریافت می‌کنیم.”
مقیاس زیرساخت، فناوری، زمان و پول سرمایه‌گذاری‌شده در بوندسلیگا نشان می‌دهد که آنها چقدر متعهد هستند که VAR و فناوری خط دروازه تا حد امکان دقیق باشند.
نظارت گسترده در هر استادیوم شامل ۱۹ دوربین پخش برای یک مسابقه استاندارد (و حداکثر ۲۳ دوربین برای بازی‌های بزرگ مانند بایرن مونیخ و بوروسیا دورتموند) با ۱۴ دوربین دیگر با فناوری خط دروازه است که تصاویر را با سرعت ۲۰۰ فریم در ثانیه ثبت می‌کند.
با این حال، با وجود دوربین‌های بی‌شمار و فناوری پیشرفته، این مداخله و قضاوت انسان است که هنوز برای بحث‌انگیزترین تصمیم‌ها مورد نیاز است. بنابراین، چگونه بوندسلیگا اطمینان حاصل می‌کند که به درستی، بهترین تصمیمات را می‌گیرد؟ ارتباط کلامی مطلوب بین داوران درون زمین و ویدئویی بسیار مهم است.
مونیتور کنار زمین در ورزشگاه بای آره‌نا، ورزشگاه اختصاصی لورکوزن
اتحادیه فوتبال آلمان (DFB) به عنوان بخشی از آموزش خود برای VAR، کارگاه‌های حرفه‌ای برگزار کرد که در مورد نحوه برقراری ارتباط مستقیم و واضح هنگام دادن دستورات و اطلاعات، آموزش می‌دهند، بنابراین امکان تفسیرهای مغرضانه را به حداقل می‌رساند.
گلاکنر می‌گوید:”ارتباط بسیار واضح بین داوران VAR، اپراتورهای VAR و داوران داخل زمین) کلید دستیابی به تصمیمات سریع و دقیق است. تیم داوری باید (به طور مجازی) باهم تصمیم بگیرند و برای انجام وظایف مربوطه به یکدیگر اعتماد کنند – به خصوص وقتی صحبت از یک فرآیند پیچیده مانند آفساید یا چندین اتفاق باشد.
شفافیت بین داوران مسابقه چیزی است که بوندسلیگا احساس می‌کند آن را به خوبی انجام می‌دهد، اما نشان دادن روند تصمیمگیری به هواداران در استادیوم به عنوان یک زمینه کلیدی برای بهبود وضعیت در نظر گرفته می‌شود چرا که در آلمان، مانند لیگ برتر اتفاقات به هواداران نشان داده نمی‌شوند.
سیمون فارنت، مدیر رشد استراتژیک داده‌های ورزشی و داوری در Deltatre، می‌گوید:”به عنوان یک بیننده تلویزیونی، هنگامی که صحنه‌ای به VAR می‌رود، احساس می‌کنید درست است، اما در ورزشگاه- یا اگر آنلاین بازی را دنبال می‌کنید- این حس را ندارید و راه‌هایی وجود دارد که می‌توانیم آن را تقویت کنیم.
دوست دارم در مورد نحوه اطلاع‌رسانی بهتر به هواداران در استادیوم، خلاقیت به خرج بدهم. مثلا می‌توانید اعلان‌هایی را به تلفن‌های هواداران ارسال کنید، از عینک هوشمند استفاده کنید، حتی می‌توانید از شبیه‌سازی رایانه‌ای (سه‌بعدی) استفاده کنید. این همان چیزهایی است که بدون هیچ محدودیتی می‌توانیم کشف کنیم. این فرصتی هیجان‌انگیز به نظر می‌رسد، اما زمان می‌برد تا به چنین چیزی دست پیدا کنیم.”
در لیگ برتر، هاوارد وب، حمایت خود را از ایده ارتباط با میکروفون برای هواداران نشان داده است. وب به اسکای اسپورت گفت:”من کاملا طرفدار صراحت و شفافیت هستم و سعی می‌کنم چیزهای جدیدی ارائه و کشف کنم. وقتی مردم می‌توانند منطق یک تصمیم را ببینند و آن را بهتر درک کنند، ممکن است با نتیجه موافق نباشند، اما حداقل دلیل آن را بیشتر درک می‌کنند و می‌پذیرند.”
فیفا موافقت کرد که در مسابقات سال آینده جام جهانی باشگاه‌ها که در مراکش برگزار می‌‌شد، پخش تصمیمات VAR برای تماشاگران حاضر در ورزشگاه و تماشاگران تلویزیونی، از طریق داور داخل زمین، آزمایش شود. این اتفاق در بازی الاهلی و اوکلندسیتی رخ داد و ما نینگ، داور مسابقه، دلایل خود را برای لغو یک پنالتی برای تماشاگران توضیح داد.
از دیدگاه بوندسلیگا، موانع تکنولوژیکی زیادی وجود ندارد که داوران لیگ نتوانند چنین کاری را انجام بدهند. تام یانیکوت، مدیر Sportec Solutions می‌گوید:”ما آماده انجام هر کاری هستیم – و انجام این کار آسان است، فقط یک کابل اضافی می‌خواهد. این همان بحث پخش صدای داور است. اما پیامدهای زیادی برای انجام چنین کاری وجود دارد، به همین دلیل است که این تصمیم‌ها زمان زیادی می‌برند.”
فیفا قصد دارد به طور آزمایشی نحوه تصمیمگیری توسط وی‌ای‌آر را برای تماشاگران و بیننده‌های تلویزیونی پخش کند.
خطرات داشتن صدای داور به طور گسترده مورد بحث قرار گرفته است، از جمله احتمال سوء استفاده و فحاشی، چرا که صدای داوران هنگام پوشش زنده، پخش می‌شود. علاوه بر این، دادن بستری برای شنیدن صدای داور می‌تواند باعث بحث‌های بیشتر در مورد تصمیم‌ها شود و توجهات غیرضروری را به شخصیت و خلق و خوی داور جلب کند.
با این حال، هدف مشترک برای همه یکسان است- اینکه اطمینان حاصل شود که VAR برای داوران، باشگاه‌ها و هواداران قابل اجرا و قابل درک است. مطالعات تحقیقاتی به بررسی تغییر تصمیمات داوری در بوندسلیگا از زمان استفاده از VAR، از جمله عواملی مانند میانگین زمان تصمیمگیری و برگرداندن آنها، پرداخته است.
یانیکوت می‌گوید:”هر کاری که ما برای سیستم VAR انجام می‌دهیم، تلاشی برای تصمیم‌گیری‌های بهتر و سریع‌تر است. ما در حال بررسی مدت زمانی برای تشخیص موقعیت‌های آفساید هستیم و آن را تجزیه و تحلیل می‌کنیم تا ببینیم چه چیزی را می‌توانیم بهبود دهیم.”
اگرچه بسیاری از هواداران فوتبال در سراسر جهان همچنان در مورد استفاده روزافزون از رایانه، دوربین و تجهیزات خودکار در فوتبال تردید دارند، دیدگاه بوندسلیگا این است که فناوری موضوع بحث نیست بلکه شفاف‌تر کردن آن چالش اصلی است.
گلاکنر در این باره گفت:”تکنولوژی در حال حاضر بخش کلیدی ورزش در دنیای امروز است و پذیرفته‌شده است. این ثابت می‌کند که کاری که ما انجام می‌دهیم به نفع فوتبال است.”
داوران تلویزیونی دیدارهای اتحادیه راگبی (TMOs)، تکنولوژی چشم شاهین در تنیس، و سیستم بررسی تصمیمات کریکت (DRS) همه به طور گسترده پذیرفته شده‌اند، اما تا حدودی هم به این دلیل است که آنها در مدت زمان طولانی‌تری نسبت به VAR در فوتبال، اصلاح شده‌اند.
کابل‌های بی‌شمار، ده‌ها دوربین، و روند بازبینی مداوم، شواهدی هستند که نشان می‌دهند فوتبال نیز امیدوار است با VAR مسیری مشابه را طی کند.
بدیهی است که استفاده از تکنولوژی var گام بسیار مهمی در کاهش خطاهای انسانی ، ایجاد شفافیت و عدالت در ورزش فوتبال بوده و باعث ایجاد انگیزه ای دو چندان در راستای تحقق فوتبال سالم و پاک می باشد .