چگونه رابطه با پوتین به سقوط امپراطوری آبراموویچ منجر شد
هفتیک- پس از 19 سال تعریف و تمجید در بریتانیا برای موفقیت درخشانی که پول او برای باشگاه فوتبال چلسی به ارمغان آورده بود، بازی بالاخره برای رومن آبراموویچ به پایان رسید.
تمام دورانی که دولت این کشور، لیگ برتر و حرفهایهای ساکن لندن مشکلی با سبک کاملا مشهود و مشخص کسب ثروت این مرد با نفوذ روسی نداشتند، با دستور ولادمیر پوتین برای حمله به اوکراین نابود شد.
حالا با تهدید قریبالوقوع قرار گرفتن در لیست تحریمها و سخنرانیهایی که درباره فساد او و رابطهاش با پوتین در مجلس صورت گرفته، او چلسی را برای فروش گذاشته است. چلسی درست سه هفته پیش در ابوظبی قهرمان جام جهانی باشگاهها شد و آبراموویچ به زمین رفت تا این جام را در دست بگیرد.
تصویر آشنای خنده پیروزی او که در سراسر جهان پخش شده بود، وقتی کریس برایانت، نماینده حزب کارگر، پنجشنبه گذشته در مجلس عوام سخنرانی کرد، ناگهان جایش را به تصویری متفاوت داد.
برایانت خواهان قرار گرفتن آبراموویچ در فهرست تحریم شد و به سند وزارت کشور در سال 2019 اشاره کرد که پس از حادثه سالزبوری و تلاش برای مسموم کردن سرگی اسکریپال ثبت شده بود.
در این سند آمده:” به عنوان بخشی از استراتژی روسیه در دولت علیاحضرت در هدف قرار دادن سرمایهگذاری نامشروع و اقدامات خبیثانه، آبراموویچ هم به دلیل ارتباطش با دولت روسیه و رابطه علنی با اقدامات فاسد جز این موارد قرار میگیرد. یکی از نمونههای این اقدامات این است که آبراموویچ در طول روند دادگاه تایید کرد که برای تاثیرگذاری سیاسی هزینه کرده است.”
منابع نزدیک به چلسی مدعی بودند که آبراموویچ هیچ دخالتی در سیاست نداشته و اقدامی نکرده که مستحق قرار گرفتن در فهرست تحریم باشد اما او در عرض یک هفته به دنبال ترک و فروش این باشگاه رفت.
بیانیه برایانت در مجلس به هیچ وجه باعث شگفتی نشد. چالشی که دولت بریتانیا با نابودی شهرت آبراموویچ با آن روبرو شد، به این دلیل نبود که مدتها طول کشید تا این مسائل مشخص شود چون سالها بود که این مسائل مشخص بود.
برایانت در گفتگو با گاردین تایید کرد مورد اشاره شده در آن سند وزارت کشور مربوط به ادعای دادگاه عالی است که آبراموویچ در سال 2012 روبروی بوریس برزوفسکی، الیگارش روسی و مرشد سابقش، قرار گرفته و با موفقیت از خود دفاع کرد.
این دادگاه به صورت علنی در قلب لندن برگزار شد و بعضی از عالی رتبهترین افراد حاضر در سیستم قضایی انگلیس در آن حضور داشتند. جاناتان سامپشن کیو سی وکالت او را برعهده داشت که پس از آن به عنوان قاضی دیوان عالی برگزیده شد.
دعوی از سوی خانم جاستیس گلاستر مطرح شد که با جزییات شرح داد که چطور ثروث آبراموویچ در “شرق وحشی” از دوران پسا کومونیستی روسیه افزایش پیدا کرده است.
سندی که برایانت در مجلس به آن اشاره کرد شامل واقعیتهای پنهانی و نادانسته نبود، این سند تنها نشان میداد که یک نفر در وزارت کشور واقعا گزارش این دادگاه را خوانده و هفت سال بعد در سال 2019 به این پرونده توجه کرده است.
ادعای برزوفسکی این بود که او و آبراموویچ توافق همکاری در به اشتراک گذاشتن سود بیپایانی داشتند که از شرکت نفتی روسی به نام “سیبنفت” (Sibneft) به دست میآمد و این مزایده که در واقع حراجی جعلی بوده منجر به انتقال مالکیت به آبراموویچ شده است.
دفاع آبراموویچ که از سوی سامپشن مطرح شد این بود که هیچ توافق رسمی صورت نگرفته و آبراموویچ با همکاری بوریس یلتسین، رییس جمهور وقت روسیه، نزدیک به دو میلیارد دلار برای محافظت و تاثیرگذاری سیاسی به برزوفسکی پرداخت کرده است.
جزییاتی که در این دفاعیه مطرح شد یادآوری شوکهکننده از این واقعیت بود که صنایع روسیه که تحت حکومت کمونیسم همگی به دولت تعلق داشتند، چطور تنها در اختیار چند نفر قرار گرفتهاند که تبدیل به افرادی پر نفوذ و بسیار ثروتمند شدهاند، در حالی که اکثر جمعیت این کشور در فقر به سر میبرند.
دادگاه و خود آبراموویچ و برزوفسکی در تمامی شواهدشان به این موضوع تاکید داشتند که یلستین دستور تاسیس شرکت سیبنفت را پس از آن صادر کرده که برزوفسکی به او قول داده از درآمد حاصل از این شرکت بزرگ نفتی برای تاسیس شرکت تلویزیونیای استفاده خواهد کرد که اخبار را به سود یلستین پوشش دهد.
گلاستر در نهایت محق بودن آبراموویچ در این زمینه که هیچ توافق رسمی بین او و برزوفسکی وجود نداشته و او صرفا برای تاثیرگذاری سیاسی هزینه کرده را پذیرفت و به این نکته اشاره کرد که روسیه در دهه 1990 میلادی “با تکیه بر قانون اداره نمیشد”. افراد بلندپرواز به “کریشا” (krysha) نیاز داشتند؛ کلمهای روسی به معنای اجیر کردن افراد جنایتکار برای محافظت فیزیکی که برای محافظت فراهم شده از سوی سیاستمداران و بروکراتها هم استفاده میشود.
در بیانیه دادگاه آمد:” این ادعای آقای آبراموویچ بود که رابطه بین او و آقای برزوفسکی اساسا بر مبنای کریشا یا محافظت سیاسی بوده است. او مدعی شده که این رابطه با آقای برزوفسکی شامل… محافظت فیزیکی و سیاسی بوده است.”
محافظت فیزیکی توسط مردی قدرتمند از گرجستان به نام بَدری پاتارکاتسیشویلی که دستیار برزوفسکی بود، تامین میشد. گلاستر با اشاره به نکتهای مهم اضافه کرد:
” آقای آبراموویچ همچنین ادعا کرده که اعمال نفوذ آقای برزوفسکی به عنوان تامینکننده محافظت سیاسی برای آقای آبراموویچ اساسا فاسد بوده و بر همین اساس قرارداد بین این دو نفر که به موجب آن آقای آبراموویچ توافق کرده که برای خدمات کریشای آقای برزوفسکی هزینهای پرداخت کند، نیز فاسد بوده است. آقای سامپشن پذیرفت که آقای آبراموویچ از این فساد آگاه بوده اما اعلام کرده که شرایط همکاری و انجام کارها در آن دوران در روسیه به این شکل بوده است.”
این روایت تا حضور پوتین ادامه پیدا میکند که به مردان پر نفوذ و ثروتمند هشدار میدهد که علیه قدرت گرفتن او شورش نکنند. برزوفسکی متوجه میزان جدی بودن این تغییر شرایط نشد، تلویزیون او از پوتین انتقاد کرد و در نهایت مجبور شد از ترس جانش از روسیه به بریتانیا فرار کند.
آبراموویچ چنین اشتباهی را مرتکب نشد. در بیانیه این دادگاه آمده:” آقای آبراموویچ رابطه بسیار خوبی با رییس جمهور پوتین و دیگر افراد صاحب قدرت در کرملین دارد. همچنین مشهود است که آقای آبراموویچ از مزیت دسترسی به پوتین بهره میبرد و به همین دلیل میتواند ترتیب برگزاری جلسات و بحث درباره مسائل مختلف با او را بدهد.”
این رای صادره به سود او باعث شد که آبراموویچ از ضرر نزدیک به پنج میلیارد دلاری که در دعوی برزوفسکی مطرح شده بود، فرار کند اما نمایندگان او در فاصله یک دهه پس از آن سعی کردند مواردی که در سند برایانت از وزارت کشور به آن اشاره شده بود را بیارزش جلوه دهند. آنها گفتهاند که تذکر گلاستر درباره پرونده آبراموویچ به این دلیل بوده که شاید سخنرانی اولیه سامپشن به اشتباه ثبت شده و آبراموویچ به هیچ وجه از این موضوع خبر نداشته که شیوه حصول مالکیت او بر سیبنفت فاسد بوده است.
آنها همچنین سعی کردند میزان رابطه او با پوتین را کم جلوه داده و به چنین مواردی در حکم دادگاه اشاره کردند:” آقای آبراموویچ شخصا پذیرفت که از سوی آقای برزوفسکی و آقای پاتارکاتسیشویلی به عنوان “فرد نزدیک به افراد قدرتمند در مسکو” توصیف شده است. اما همانطور که الکساندر ولوشین (سرپرست ارشد کرملین) شرح داد، او در آن زمان جز حلقه افراد نزدیک به رییس جمهور پوتین نبوده است.”
توماس توخل، سرمربی چلسی، این هفته از سوالات مداوم خسته شد و گفت که به اندازه کافی درباره مالک باشگاه اطلاع ندارد که در این باره پاسخ دهد. مشخصا بسیاری از افرادی که در طول این 20 سال برای چلسی بازی و کار کرده و از آبراموویچ حمایت کردند نیز شرایطی مشابه دارند.
اما همه آنها میتوانستند و اساسا باید از این موضوع باخبر میبودند چون این اطلاعات عمومی است و در دسترس همه قرار گرفته است. پیش از این دادگاه، حتی در سال 2003 که آبراموویچ اقدام به خرید چلسی کرد هم کتابهایی درباره تراژدی پسا کمونیست روسیه وجود داشت. در کتاب “فروش قرن” نوشته کریستیا فریلند که در آن زمان خبرنگار بود و حالا وزیر اقتصاد کاناداست، به موضوع مزایده سیبنفت اشاره شده بود. اما وقتی بحث پول زیاد مطرح شد و تحتالشعاع وسوسه جادویی فوتبال قرار گرفت، افراد کمی بودند که اهمیتی به این موضوع میدادند.
تا زمانی که پوتین به اوکراین حمله کرد و واقعیت در نهایت نمایان شد.