شماره پیراهن‌های تاریخی؛ شماره 9، پیراهن مهاجمان گلزن

هفت‌یک– من را ببخشید که این مطلب را با یک حکایت شخصی آغاز می‌کنم. اولین باری که به نیوکاسل رفتم که بازی را در ورزشگاه سن جیمز پارک تماشا کنم، وقتی وارد زمین شدم با استقبال گرم یکی از طرفداران قدیمی این تیم روبرو شدم که سریعا متوجه شده بود که این اولین حضور من در آن ورزشگاه است.

او از تاریخچه ورزشگاه برای من صحبت کرد و پس از آن به ارزیابی تخصصی ترکیب اصلی پرداخت. او در نهایت با اشتیاق اعلام کرد که:” چیزی که این تیم واقعا نیاز دارد، یک شماره 9 کلاسیک است.” این یک معرفی کلیشه‌ای درخشان درباره نیوکاسل بود، باشگاهی که بیش از هر تیم دیگری در فوتبال انگلیس نسبت به این پیراهن وسواس دارد.

وسواس و علاقه نیوکاسل به پیراهن شماره 9 با حضور هیویی گالاچر اسکاتلندی در دهه 20 میلادی آغاز شد. گالاچر بدون شک یک مهاجم نوک قدرتمند و افسانه‌ای بوده که در اولین حضور خود با پیراهن این تیم، دو گل برابر اورتون به ثمر رساند و این دیدار با هت‌تریک دیکسی دین (مهاجم افسانه‌ایی اورتون) با تساوی 3-3 به پایان رسید. او به نیوکاسل کمک کرد که در فصل 27-1926 به قهرمانی برسد که هنوز آخرین قهرمانی این تیم در لیگ انگلیس به شمار می‌رود. با این حال پوشیدن پیراهن شماره 9 توسط گالاچر هنوز برای برخی جای سوال دارد. او در سال 1930 به چلسی پیوست و چون استفاده از شماره پیراهن در طول 5 سال حضور این بازیکن در نیوکاسل به صورت آزمایشی بود، مشخص نیست که این باشگاه نیز جز این دسته از تیم‌ها بوده یا نه. با این حال نیوکاسلی‌ها علاقمندند که تیم خود را حول محور یک مهاجم نوک قدرتمند پایه‌گذاری کنند.

پیراهن شماره 9 نیوکاسل در اواخر دهه 40 و اوایل دهه 50 میلادی به یک مفهوم مورد احترام تبدیل شد چرا که بر تن جکی میلبرن اسطوره‌ای بود. این برای میلبرن در دوران جوانی یک شگفتی به حساب می‌آمد چرا که او یک وینگر چپ گریزپا بود که به دلیل مشکلات گردنش به ندرت به عنوان مهاجم به میدان می‌رفت. اما در اولین حضورش با شماره 9 در اکتبر 1947 برابر بارنزلی هت‌تریک کرد و این پیراهن به مدت یک دهه به او تعلق داشت. این دوره 10 ساله شامل سه قهرمانی در جام حذفی بود و او در نهایت موفق شد در 299 بازی رکورد 200 گل زده را بر جای بگذارد.

شماره 9 کلیدی بعدی نیوکاسل مالکولم مک دونالد بود که در مدت 5 سال حضورش در این تیم در دهه 70 میلادی، هر فصل عنوان بهترین گلزن آنها را به خود اختصاص داد و در فصل 75-1974 کفش طلای لیگ دسته اول را نیز از آن خود کرد. او نیز بیش‌تر برای سرعت خیره‌کننده‌اش معروف بود، تا قدرتی که در نبردهای هوایی داشت و موفق شد در شوی تلویزیونی سوپراستار، 100 متر فاصله را در مدت 10.9 ثانیه طی کند.

شیرر در آخرین فصل حضورش در نیوکاسل، از رکورد نابی استایلز عبور کرد و به بهترین گلزن تاریخ نیوکاسل تبدیل شد؛ به بزرگ‌ترین شماره 9 تاریخ این باشگاه.

اما در دهه 90 میلادی بود که علاقه نیوکاسل به پیراهن شماره 9 واضح‌تر از همیشه نمود پیدا کرد. اندی کول پیش از انتقال شوکه‌کننده خود به منچستریونایتد توانست در فصل 94 – 1993، 34 گل در لیگ برتر به ثمر برساند. جانشین او لس فردیناند بود که به سبک دیگری از مهاجمان تعلق داشت. او به خاطر قدرت سرزنی معروف بود که بیش‌تر از قد بلندش، به دلیل جهش‌های فوق العاده‌اش بود. فردیناند در نیم فصل اول فصل 96 -1995 عملکرد بسیار خوبی داشت اما آمار گلزنی‌اش پس از حضور فاستینو آسپریا با کاهش چشمگیری روبرو شد. فردیناند پس از یک فصل مجبور به تعویض این شماره شد چرا که آنها آلن شیرر را به خدمت گرفته بودند. شیرر اخیرا در این باره گفت:” من با هواداری از نیوکاسل و حضور در ورزشگاه سن جیمز پارک بزرگ شدم و پیراهن شماره 9 برای مردم نیوکاسل از اهمیت بسیاری برخوردار است. جکی میلبرن قهرمان پدرم بود. و مالکولم مک دونالدو و بازیکنان بزرگی دیگری همگی این شماره را بر تن می‌کردند. حس می‌کردم که اگر به این شهر برگردم دوست دارم این پیراهن را بپوشم. ” فردیناند در ابتدا از اهدای این شماره امتناع کرد و بلافاصله اعلام کرد که دوست دارد پیراهن شماره 99 را بر تن کند اما پس از آن به شماره 10 اکتفا کرد. و این شیرر بود که در فصل 06 -2005 که آخرین فصل حضورش در نیوکاسل بود، موفق شد از رکورد گلزنی میلبرن عبور کرده و به بزرگ‌ترین دارنده پیراهن شماره 9 در تاریخ این باشگاه تبدیل شود. شیرر در روزهای جوانی خود بازیکنی سرعتی بود که در همه پست‌ها حضور داشت اما پس از مشکلی که در زانویش ایجاد شد، بیش‌تر یک مهاجم نوک تنومند بود که از ارسال‌ها استفاده می‌کرد. “کافه شیرر” در بیرون از ورزشگاه سن جیمز پارک در دسامبر 2004 افتتاح شد. او در سال 2013 نام این کافه را به ” 9 ” تغییر داد.

در آن زمان پیراهن شماره 9 از سوی یکی دیگر از اهالی نیوکاسل نیز پوشیده می‌شد که اندی کارول بود. قدرت این بازیکن در نبردهای هوایی بسیار بالا بود و به همین دلیل بیش از اینکه به گالاچر یا میلبرن شبیه باشد، سبک بازی‌اش به سال‌های پایانی فوتبال شیرر شباهت داشت. کارول حالا پس از مدت‌ها دوری بار دیگر به نیوکاسل بازگشته است. اما شماره 7 را بر تن می‌کند، چرا که پیراهن قدیمی او حالا بر تن جوئلینتون برزیلی است که عملکرد چندان خوبی نیز نداشته است.

باید به این نکته نیز اشاره کرد که تفسیر نیوکاسل از شماره 9 همانند تفسیر این شماره در سراسر دنیاست. این شماره در واقع به مهاجم میانی در خط حمله 5 نفره در سیستم 5-3-2 تعلق داشت و در حالی‌که سایر بازیکنان در سیستم‌های مدرن کمی عقب‌تر رفتند اما شماره 9 در پست خود باقی ماند. این شماره کم‌تر از شماره 10 نمادین است اما نقش آن در میدان غیرقابل انکار است. تا سال‌های اخیر این شماره با دو کلمه  “بزرگ” و “موقعیت‌شناس” معنی می‌شد. کلمه اول نیاز به کمی توضیح دارد، اما کلمه دوم نشان می‌دهد که آنها باید در محوطه جریمه باقی بمانند و تلاش خود را برای باز کردن دروازه حریف انجام دهند. درحالی‌که هر باشگاهی خواهان داشتن یک گلزن قابل اعتماد در خط حمله است، بعضی از آنها بیش‌تر از سایرین به این شماره احترام می‌گذارند.

رفتن باتیستوتا به رم، گروهی از هواداران فیورنتینا را ناراحت کرد اما بعید است آنها شماره 9 محبوب‌تری از این ستاره آرژانتینی در تاریخ‌شان داشته باشند.

دو باشگاه دیگری که مانند نیوکاسل جز تک باشگاه‌های یک شهر هستند و در سال‌های اخیر تلاش زیادی برای کسب موفقیت داشته‌اند نیز جز این دسته از تیم‌ها به حساب می‌آیند. یکی از آنها فیورنتیناست. این موضوع در این تیم به دلیل حضور گابریل باتیستوتاست با توجه به این‌که کورت هامرین [مهاجم افسانه‌ایی سوئدی در دهه 50 و 60] و میگوئل مونتوری [مهاجم آرژانتینی دهه 50]، رکوردداران گلزنی سابق این باشگاه، در پست‌هایی عقب‌تر بازی می‌کردند. اما باتیستوتا به کامل‌ترین شماره 9 دنیا معروف شد. او توانایی به ثمر رساندن هر مدلی از گل از ضربات نزدیک و دور تا ضربه برگردان و با سر را داشت. او دوپا بود و به راحتی پنالتی و ضربه آزاد می‌گرفت. با این‌که باتیسوتا درنهایت به رم رفت تا تنها قهرمانی خود در سری A را در این تیم به دست آورد و همین امر باعث پایین کشیدن مجسمه‌اش در فلورانس شد، اما 9 سال حضورش در پیراهن بنفش فیورنتینا همچنان خاطره‌انگیز باقی ماند.

پس از ورشکستگی فیورنتینا و سقوطش به دسته چهارم فوتبال ایتالیا در سال 2002، آنها تیمی ساختند که بازیکنانی گمنام داشت و تنها برای خرید یک بازیکن به نام کریستین ریگانو (توضیح مترجم: مهاجم بسیار محبوبی که بیش از 50 گل برای این تیم به ثمر رساند) هزینه کردند که یک شماره 9 قدرتمند بود و کمک بسیاری به بازگشت این تیم به سری A کرد. سپس برای جانشینی او به سراغ لوکا تونی رفتند که شماره 30 را بر تن می‌کرد اما با پیراهن شماره 9 تیم ملی ایتالیا موفق شد به قهرمانی در جام جهانی 2006 برسد.

در اسپانیا این تیم اتلتیک بیلبائو است که تاریخچه‌ای پر افتخار از مهاجمان اسطوره‌ای دارد. یکی از آنها مهاجمی به نام “پیچیچی” در دهه 1910 میلادی است که جایزه بهترین گلزن این کشور نیز به احترام او نامگذاری شده است. وقتی این جایزه در سال 1929 از سوی مارکا معرفی شد، مهاجمان بیلبائو موفق شدند 10 بار از 22 بار ابتدایی این جایزه را دریافت کنند. 6 بار از این 10 موفقیت از آن “تلمو زارا” بود که تا پیش از لیونل مسی، هیچ بازیکنی نتوانسته بود به رکوردش دست پیدا کند. “فیدل اوریارته” در فصل 68 – 1967 در اتلتیک برنده این جایزه شد و کارلوس نیز در فصل 75 – 1974 آن را از آن خود کرد. در سال‌های اخیر نیز فرناندو یورنته نیز توانست این موفقیت را کسب کند. آرتیز آدوریز، بازیکن کوتاه قامت‌تری به نسبت یورنته است، اما در نبردهای هوایی تبحر باورنکردنی دارد. او در سومین فصل حضورش در این تیم، با شماره 20 به میدان می‌رود و مهاجم سرعتی و جوان این تیم، ایناکی ویلیامز، پیراهن شماره 9 را بر تن دارد.

رونالدوی برزیلی بهترین شماره 9 عصر خود بود؛ ستاره‌ای که اگر مصدومیت‌های پیاپی نبود، می‌توانست به افتخارات بیش‌تری برسد.

نمی‌توان به رونالدوی برزیلی اشاره نکرد که عملکرد درخشانی در بارسلونا، اینتر و رئال مادرید داشت و همین امر باعث شد که او را به عنوان شایسته‌ترین و مورد احترام‌ترین بازیکن شماره 9 در قرن اخیر بشناسند. او با همکاری شرکت نایکی کفشی را به بازار عرضه کرد که برند R9 داشت. این نکته نیز شایان ذکر است که وقتی رونالدو در کنار باتیستوتا در تیم منتخب جهان برابر تیم منتخب اروپا در سال 1997 به میدان رفت، این باتیسوتا بود که شماره 9 را بر تن کرد شاید چون رونالدو عادت کرده بود که در سطح باشگاهی پیراهن شماره 10 را نیز بر تن کند. رونالدو فصل بعد اجازه پیدا کرد پیراهن شماره 10 اینتر را بپوشد که یکی از جنجالی‌ترین تغییر شماره‌های تاریخ نیز بود. ایوان زامورانو، دارنده قبلی این شماره، پس از آن یک علامت به علاوه بین 1 و 8 شماره 18 خود گذاشت تا بر پوشیدن شماره 9 تاکید کند.

در سال‌های اخیر این پیراهن بیش از هر شماره دیگری مورد توجه بوده چرا که فلسفه شماره ” 9 کاذب” مطرح شده است. شماره 9 کاذب بازیکنی است که از نظر تئوری به عنوان مهاجم نوک به میدان می‌رود اما بیش‌تر نقش یک شماره 10 را در زمین ایفا می‌کند. بازیکنانی که به خوبی این نقش را در زمین اجرا می‌کنند، بیش‌تر شماره 10هایی مانند فرانچسکو توتی و لیونل مسی بودند و بنابراین ترجیح دادند به جای شماره 9، پیراهن شماره 10 را به تن کنند.

تکامل دیگری نیز که شکل گرفت بر این تاکید داشت که ایجاد بازی ارتباطی و خلاقیت در خط حمله به این معناست که حتی مهاجمان نوک قدرتمند که در آخرین خط دفاعی حضور دارند هم در اصل شماره 10 هستند و ترجیح می‌دهند که با همین شماره به میدان بروند. چهار نفر از 5 گلزن اول لیگ برتر در دهه گذشته که شامل سرخیو آگوئرو، هری کین، وین رونی و روبن فن پرسی هستند، همگی شماره 10 را به شماره 9 ترجیح دادند. روملو لوکاکو در اورتون پیراهن شماره 10 را می‌پوشید اما در منچستریونایتد پیراهن شماره 9 را بر تن می‌کرد. این شرایط با دهه 90 میلادی که بیش‌تر مهاجمان خوب مانند شیرر، کول، فردیناند، رابی فاولر، جیمی فلود هاسلبنک، کریس ساتن و دیون دابلین بدون کوچک‌ترین تردیدی شماره 9 را انتخاب می‌کردند، کاملا متفاوت است.

فیرمینو که پیراهن شماره 9 را به تن می‌کند، بیش‌تر به عنوان شماره 9 کاذب بازی می‌کند تا 9 کلاسیک.

شماره 9 های فعلی لیگ برتر در اختیار کسانی است که می‌توان انتظار دیدن این پیراهن را بر تن آنها داشت. بعضی از آنها مانند کریس وود و تروی دینی شماره 9 های کلاسیک هستند. بعضی از آنها مانند آنتونی مارسیال، گابریل ژسوس و جیمی واردی شماره 9 های مدرن و سرعتی هستند. شاید روبرتو فیرمینو تنها شماره 9 فعلی لیگ برتر باشد که این نقش را به صورت کاذب ایفا می‌کند او عقب‌ترین مهاجم لیورپول به حساب می‌آید و صلاح و مانه بسیار پررنگ‌تر هستند.

در واقع استفاده از پیراهن شماره 9 در هر پست دیگری مضحک به نظر می‌رسد. در دیدارهای ملی، این سوئد است که در 30 سال اخیر در رقابت‌های مهم این شماره را در اختیار یوناس ترن، فردی لیونبرگ و کیم کالستروم که همگی هافبک هستند، قرار داده است. زلاتان ابراهیموویچ که در باشگاه‌های خود شماره پیراهن‌هایی چون 9، 10 و حتی 8 و 11 را بر تن داشته، در تیم ملی همیشه شماره 10 بوده است. این روند عجیب سوئدی‌ها در سال‌های اخیر متوقف شده و آخرین دارنده این شماره در این تیم جردن لارسن بوده که یک مهاجم ذاتی است. هرچند نمی‌توان آرزو نکرد که این بازیکن به احترام هنریک، پدرش، پیراهن شماره 7 را بر تن کند.