شماره‌ پیراهن‌های تاریخی؛ شماره 4، دست به دست بین مدافعان و هافبک‌ها

هفت‌یک– همانطور که پیش از این گفتیم روند شکل گیری شماره پیراهن ها در انگلیس کمی پیچیده تر از الگوی آن در سرتاسر اروپا و آمریکای جنوبی بود. و به دلیل تاریخچه لیگ برتر انگلیس، با افزایش ورود بازیکنان خارجی شکل دیگری گرفت، شماره پیراهن های سنتی در انگلیس جایگاه معمول خود را از دست داد.

بهترین مثال برای این مورد شماره پیراهن 4 است. این شماره در فوتبال انگلیس غالبا در اختیار هافبک های دفاعی جنگنده و تکل زن مانند نابی استایلز از تیم قهرمان جام جهانی 1966 بود. از آن زمان این شماره به هافبک هایی تعلق داشت که در عمق بازی می کردند و در دوران جدید بهترین مثال برای این مورد پل اینس است که هافبکی توپ‌گیر بود و بیشتر با انرژی و تکل زدن هایش شناخته می شد تا نظم دقیق تاکتیکی یا بازیسازی از عمق.

وقتی استیون جرارد اولین بار خود را در زمین فوتبال مطرح کرد این شرایط در لیورپول و سپس تیم ملی انگلیس در اختیار او بود و او در بازی های ملی پیراهن شماره 4 را انتخاب کرد چرا که معمولا کمی عقب تر از پل اسکولز بازی می کرد. او در بیشتر طول دوران فوتبال حرفه ای خود در سطح ملی با همین شماره به بازی ادامه داد و حتی وقتی به هافبک هجومی تبدیل شد، نیز آن را رها نکرد.

شماره چهارهای حاضر در لیگ برتر انگلیس در طول دهه 90 میلادی بازیکنانی چون تیم شروود، کارلتون پالمر، دیوید بتی و دیوید هوولز بودند. لقب تاثیرگذارترین هافبک های دفاعی در لیگ برتر نیز شایسته دو بازیکن فرانسوی است که نقش شماره 4 را در سیستم فوتبال انگلیس به خوبی ایفا کردند. پاتریک ویرا از نظر تکنیکی بسیار مستعد بود و از نظر فیزیکی نیز یک هافبک دفاعی تمام عیار بود که توانایی حضور در حملات را نیز داشت. کلود ماکله‌له نیز این نقش را به شکل دیگری ایفا می کرد و فضای مقابل دفاع را به خوبی پوشش می داد و توانست این پست را به نام خود کند.

پاتریک ویرا به عنوان کاپیتان تیم شکست ناپذیر آرسنال، یکی از شماره 4 های تاریخی لیگ برتر است.

همیشه مدافعان وسطی نیز بودند که پیراهن شماره 4 را بر تن می کردند. استیو بروس در منچستریونایتد بهترین مثال برای این مورد است. هرچند گاهی هافبک های میانی مانند گرت ساوت گیت در استون ویلا و پل ویلیامز در کاونتری نیز این شماره را می پوشیدند. شاید به همین دلیل و همچنین به دلیل رایج بودن استفاده از پیراهن شماره 4 توسط مدافعان خارجی بود که پیراهن شماره 4 در انگلیس معنای هوشمندانه ای پیدا کرد: آنها به شکلی آرام و بدون خشونت دفاع می کردند.

اما هرچه حضور مدافعان خارجی خصوصا بازیکنان اروپای شمالی در فوتبال انگلیس افزایش پیدا کرد پیراهن شماره 4 بیشتر به حضور یک مدافع در زمین نزدیک شد. بازیکنانی مانند سامی هیپیا و اولاف ملبرگ، کاپیتانی لیورپول و استون ویلا را بر عهده داشتند و این پیراهن را نیز به تن می کردند. در سال های اخیر مدافعان میانی ارزشمندی چون پر مرتاساکر، داوید لوییز، وینسنت کمپانی، توبی آلدروایرلد و ویرژیل فن دایک، همگی همین شماره را انتخاب کردند تا به سنت های انتخاب شماره در سرزمین های مادری خود احترام گذاشته باشند. فن دایک دلیل انتخاب این شماره را علاقه به هیپیا عنوان کرده که در بچگی بازی او برای اولین باشگاهش، ویلم، را تماشا می کرده است.

ویرژیل فن دایک یکی از معروف ترین شماره 4 های حال حاضر دنیای فوتبال است.

حالا شماره 4 معمولا توسط مدافعان میانی استفاده می شود. بازیکنانی چون آندرس کریستنسن، کاگلار سویونجو و یانیک وسترگارد همگی همین شماره را به تن داشتند. با این حال گاهی دیدن بازیکنان انگلیسی مانند کرگ داوسون از واتفورد در پیراهن شماره 4 غیرعادی است. همچنین باید به این نکته اشاره کرد که تیم های ایرلندی معمولا از مدل اروپایی پیروی می کنند و شماره 4 را در دفاع و شماره 6 را در خط هافبک بر تن می کنند که بر همین اساس شین دافی در برایتون اجازه پوشیدن پیراهن شماره 4 را دارد.

پوشیدن پیراهن شماره 4 توسط یک هافبک زمانی مسئله ساز می‌شود که آنها بیشتر به یک بازیکن هجومی تبدیل شوند. برای مثال کوین نولان به عنوان یک هافبک گلزن شناخته می شد و عادت داشت که پشت محوطه جریمه قرار بگیرد و جایگاه احتمالی بازگشت توپ دوم را تخمین بزند و دیدن پیراهن شماره 4 در این پست در جلوی میدان کمی غیرمعمول بود. با این حال به این دلیل که نقش او استفاده از توپ های از دست رفته به جای ایجاد موقعیت بین خطوط بود، استفاده از شماره 4 به جای شماره هایی مانند 8 یا 10 معقول تر به نظر می رسید. مثال دیگر برای این موضوع سسک فابرگاس است. وقتی او در رده جوانان بارسلونا بازی می کرد، یک پیراهن امضا شده شماره 4 پپ گواردیولا به او اهدا شد و پس از آن فابرگاس نیز همین شماره را در بارسا بر تن می کرد.  روی این پیراهن نوشته شده بود: ” برای فرانسسک فابرگاس، چند سال صبر می کنم تا تو را با پیراهن شماره 4 در نوکمپ ببینم. موفق باشی، پپ گواردیولا.” گواردیولا  بود که به این شماره در بارسلونا معنا داد و بازیکنانی چون سرخیو بوسکتس، ژاوی هرناندس و فابرگاس، همه خواهان پوشیدن این پیراهن بودند.

پپ گواردیولا بود که باعث شد پیراهن شماره 4 بارسلونا خواهان زیادی پیدا کند.

فابرگاس ابتدا در قالب نقش گواردیولا، یک پاسور عقب زمین بود و پس از رفتن ویرا  به یوونتوس، در آرسنال نیز همین شماره را انتخاب کرد. اما پس از تغییر سیستم آرسنال از 2-4-4 به 3-3-4 و 1-3-2-4، فابرگاس در نهایت نقش یک هافبک هجومی را ایفا می کرد که معمولا در پست مهاجم نوک حضور داشت. با این حال او به بازی با پیراهن شماره 4 ادامه داد و وقتی به بارسلونا بازگشت نیز همین شماره را انتخاب کرد تا تحت هدایت گواردیولا بازی کند و این آرزو که یک روز پیراهن شماره 4 را در نوکمپ به تن کند، برآورده سازد. همیشه دیدن یک شماره 4 در چنین پست هجومی ای عجیب بود- گواردیولا گاهی حتی از او به عنوان دومین شماره 9 کاذب خود که جایش را با لیونل مسی عوض می کرد، بهره می برد- به نظر می رسد که شماره 10 ای که او در تیم ملی بر تن می کرد بیشتر برازنده اش بود. زمانی که فابرگاس به موناکو پیوست شماره 4 در اختیار بازیکن دیگری بود و او تصمیم گرفت به جای آن شماره 44 را بر تن کند که شبیه ترین شماره به آن بود.

فابرگاس در موناکو نتوانست به پیراهن شماره 4 برسد و به همین دلیل، تصمیم گرفت شماره 44 را به تن کند.

نولان که پیش از این به او اشاره کردیم نیز در طول دوران حضور خود به عنوان بازیکن – مربی در لیتون اورینت نیز همین کار را انجام داد. آناتولی تیموشوک، دارنده بیشتری بازی ملی در اوکراین، نیز معروف ترین دارنده شماره 44 به دلیل مشابه است. او در تیم ملی اوکراین و شاختار دونتسک پیراهن 4 را بر تن می کرد اما وقتی نتوانست همین شماره را در بایرن مونیخ و زنیت سن پترزبورگ در اختیار داشته باشد، پیراهن شماره 44 را انتخاب کرد. یاروسلاو راکیتیسکی، هموطن او، نیز که مانند تیموشچوک از شاختار به سن پترزبورگ رفت، در هر دو باشگاه به احترام او شماره 44 را انتخاب کرد. خایرو ریدوالد نیز از ایده مشابهی استفاده کرد. او شماره 44 کریستال پالاس است، پیش از این شماره 4 آژاکس را بر تن داشت. تماشای ایوان پریشیچ در پیراهن شماره 4 برای تیم ملی کرواسی کمی عجیب بود اما علاقه او به این شماره باعث شد که در دورتموند شماره 44 را انتخاب کرد و با پیوستن به اینتر نیز همین اتفاق تکرار شد چرا که شماره 4 این باشگاه به احترام خاویر زانتی دیگر استفاده نمی شد.

زانتی می توانست به عنوان هافبک میانی نیز در زمین حضور پیدا کند اما بیشتر به عنوان یک دفاع راست شناخته می شد و همانطور که پیش از این نیز به آن اشاره شد، در آرژانتین و اروگوئه بیشتر مدافعان راست ترجیح می دهند که به جای شماره 2 از شماره 4 استفاده کنند. این در حالی است که در هلند و بلژیک مدافعان میانی سمت چپ هستند که این شماره را بر تن می کنند. کشورهایی که شماره پیراهن خود را بر اساس سیستم 2-3-5 انتخاب کردند نیز شماره 4 را به مدافع میانی سمت راست خود می دهند.

نوانکو کانو به دلیل علاقه به استفان کشی، در تیم ملی نیجریه پیراهن شماره 4 را به تن می کرد.

مورد جالب دیگر نوانکو کانو است که همچنان شماره 4 نیجریه را بر تن داشت و گاهی در بازی های ملی در پست هایی عقب تر نسبت به باشگاه خود بازی می کند. این شماره پیراهن به یاد استفان کشی، اسطوره او، که بعدها سرمربی تیم ملی نیز شد و الهام بخش کانو بود، انتخاب شد. امانوئل آدبایور نیز کانو را اسطوره خود می دانست و شماره 25 سابق او در آرسنال را انتخاب کرد و پس از آن نیز در سطح ملی با تقلید دوباره از این بازیکن شماره 4 را برای توگو بر تن کرد.

در این بین، هال رابسون کانو که یک مهاجم بود با پیوستن به وست بروم تصمیم گرفت که پیراهن شماره 4 این تیم را بر تن کند. او در این باره گفت: ” این تنها شماره یک رقمی در دسترس بود و من ترجیح می دهم شماره تک رقمی بر تن کنم خصوصا که نامی طولانی دارم و فکر می کنم با شماره تک رقمی، نمای کمی بهتری داشته باشد. این انتخاب همچنین مربوط به نوانکو کانو نیز هست. من خون نیجریه ای دارم و نام خانوادگی ام نیز با او مشترک است. او عادت داشت که پیراهن شماره 4 را برای نیجریه بر تن کند و برای وست بروم نیز به میدان رفته است. ”

با این وجود، شماره 4 همچنان برای پست های عقب‌تر زمین کاربرد بیشتری دارد. در حال حاضر این شماره در موقعیت گیج کننده ای قرار دارد. گاهی هافبک ها، گاهی مدافعان آن را بر تن می کنند و به نظر می رسد که بهترین صاحبان این شماره بازیکنانی بوده اند که نمی توانستند پست دلخواه خود را انتخاب کنند.

فیل جونز در دهمین فصل حضور خود در منچستریونایتد پیراهن شماره 4 را بر تن داشت و این در حالی است که اریک دایر در جام جهانی 2018 با این شماره برای تیم ملی انگلیس به میدان رفت. هردوی آنها مدام در پست های خود بین خط میانی و دفاع در حال حرکت بودند و گاهی در دفاع راست نیز حضور داشتند که به خوبی تمامی پست هایی که در سرتاسر دنیا با شماره 4 شناخته می شود را پوشش می دادند.